Fan va texnologiyalar universiteti


Download 52.96 Kb.
bet3/3
Sana26.01.2023
Hajmi52.96 Kb.
#1124410
1   2   3
Bog'liq
Alimardonova Gulira`no Ona tili

t\r

Tamoyil

Izoh

Misollar

1

Unlilik tamoyili

So'z tarkibidagi unlilar asosiy bo'g'in belgilash.Unli bo'g'in hosil qiluvchi vosita hisoblanadi.

lo-la, o-na, sa-o-dat

II

Espirator

Nafasning bo'linishiga asoslanadi. Talaffuz jarayonida nutq oqimining liar bir kicliik bo'linishi bo'g'in sanaladi. Bunga muvoriq bo'g'in bir nafas bilan tala'fiuz qilinuvchi eng kichik fonetik butunlikdir.

Besh yuz yil-lar tik-lol-dik-mi, Navoiyning hay-kalini. (Shukrullo)

III

Sonorlik tamoyili

Ovoz darajasiga asoslanadi. Bir nafas bilan talafiuz qilinuvclii eng kichik fonetik bitimda bir tovush o'zining ovozligi bilan cho'qqi hosil qiladi. Bo'g'in soni ovozlilik cho'qqisi bilan belgilanadi.

ba-land

IV

Muskul kuchla-nish tamoyili

Nutq oqimining kuchli boshlanib, kuchsiz tugash qismi. Uning cho'qqisi (markazi)da bo'g'in hosil qiluvclii to\ush mayjud bo'ladi, bunga muvofiq undoshlar kuchli tugovchi va ikki cho'qqili turlarga bolinadi

ke-la-man, ay-ta-man, bo-ra-man

Bo'g'inning amaliy ahamiyati quyidagilardan iborat: l)yozuvda so'zning bir qatorga sig'may qolgan qismi ikkinchi qatorga bo'g'in asosida ko'chiriladi; 2) barmoq vaznida yoziladigan she'r misralari bo'g'in sonining teng bo'lishiga asoslanadi; 3) birinchi sinf o'quvchilarini savodga o'rgatish davrida so'zlami bo'g'inlarga bo'lib o'qish va yozish asosida savodi chiqariladi.
Download 52.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling