“fandagi yangiliklar, fanni o‘qitishning dolzarb masalalari” moduli bo‘yicha

 
PISA-2022 tadqiqotlarida matematik savodxonlik kompyuter 
yordamida qanday baholanadi? 
PISA-2022 tadqiqotlarida matematik savodxonlik bo‘yicha sinovlar 
kompyuter yordamida o‘tkaziladi va baholanadi. Baholash bevosita CBAM –
kompyuter yordamida matematik savodxonlikni baholash kompyuter dasturi 
yordamida amalga oshiriladi. 2022 - yilda to‘la qonli CBAM ga o‘tish – dunyoda 
zamonaviy 
matematikaning 
rivojlanib 
borayotgan 
tabiatini 
yaxshiroq 
uyg‘unlashtirish uchun matematik savodxonlikni baholash uchun bir qator 
imkoniyatlarni taqdim etadi. PISA–2022 tadqiqotlarida matematik savodxonlikni 
kompyuter yordamida baholashning qator afzalliklari bor. Shu bilan birga, bu 
o‘quvchilar kompyuter savodxonligi bilan bog‘liq qator muammolarni ham keltirib 
chiqarishi mumkin. Matematik savodxonlikni kompyuter yordamida baholash 
quyidagi qo‘shimcha imkoniyatlarni yaratadi: 
− Topshiriqlarni yangi formatlarda taqdim qilish (masalan, biror 
o‘bektni bir joydan ikkinchi joyga sudrab o‘tkazish);
− hayotiy vaziyatlar haqidagi katta hajmdagi real ma’lumotlarni taqdim 
etish (masalan, katta ma’lumotlar to‘plamidan tartiblangan ma'lumotlarni saralash);
− o‘quvchilar o‘zgaruvchan qiymatlarni o‘zgartirish orqali o‘rganishlari 
mumkin bo‘lgan matematik modellar yoki simulyatsiyalarni yaratish;
− berilgan egri chiziqqa eng yaxshi yaqinlashish va u orqali xulosalar 
chiqarish; 
− CBAM taqdim etadigan kengroq savollar formatidan va matematik 
imkoniyatlardan tashqari, adaptiv (moslashuvchan) baholash uchun ham imkoniyat 
yaratadi. 
Kompyuter yordamida o‘quvchilar matematik savodxonligini adaptiv 
(moslashuvchan) baholash – qoloq va yaxshi o‘zlashtiradigan o‘quvchilarning
o‘zlashtirish shkalasining ikki tomonida nimalarga qodirligini aniqlash imkonini 
beradi. O‘quvchilarning taqdim qilingan topshiriqlarga berayotgan javoblari 
asosida kompyuter tomonidan ularga yanada individuallashtirilgan topshiriqlar 
beriladi. Qoloq o‘quvchga berilgan standart savollarga javob bera olmasa, unga 
yanada osonlashtirilgan savollar beriladi. Yaxshi javob berayotgan o‘quvchiga esa, 
standart savollardan qiyinroq bo‘lgan topshiriqlar taqdim qilinadi. Bu – 
o‘zlashtirish shkalasining pastki va yuqori qismlarida o‘quvchilarning nimaga 
qodirligini haqida yanada aniqroq va to‘laroq ma’lumotlar to‘plash imkoniyatini 
beradi.