Fanidan O‘quv-uslubiy majmua qarshi – 2020

To’ldiruvchi. To'ldiruvchi gapning uzviy bo'laklaridan bo’lgan ikkinchi darajali bo'lakdir. To’ldiruvchi uchun asosan ot ml olmosh turkumi ifoda ashyosi bulib xizmat qiladi.
Vositasiz to’ldiruvchi tushum kelishigidagi so’z bilan ifodalanadi. Ular quyidagi so’z turkumlari bilan ifoda qilingan:
I. Ot bilan ifodalangan: Bu zalimlar mulkni barbad (Nav.MYu-
Olmosh bilan: Jamiki aniu kvrdiLvr (Nav.MK,).
I. Fe`lning amaliy shakllari bilan: Ishleri tal pchmshniu, talamSh (Nav.MK,).
2. Olmosh bilan: Alarda bu hasad daim bar erdi (Nav.TMA).
3.Otlashgan sifat bilan: Turkiy va far si da tab`i yaxshiu tasarruf quyaur (Nav.MN).
Aniqlovchi. Aniqlovchilar ham ma`no xususiyatiga ko'ra
ikki guruhga bulinadi: sifatlovchi aniclovchi va caratcich anShlovchi.
Sifatlovchi aniqlovchilar biror bulakning belgisini
a ifodalanadi:
Savol va topshiriqlar:
1. Teng va tobe asarlaridan 10 ta misol yozing.
2. Gap bo’laklarining har birig'a uchtadan misol yozing.
3. Eski o’zbek tili sintaksisi bilan hozirgi uzbek tili sichtaksisi urtasida qanday farkqi tomonlar mavjud?


13-MA’RUZA


BIR BOSH BO'LAKLI GAPLAR
Bog’langan qo'shma gaplar taraqqiyoti


Reja:
1. Bir bosh bo’lakli gaplar bo’yicha nazariy ma`lumot.
2. Eski o’zbek tilida bir bosh bulakli gaplarning qo’llanishi.
3. Boglangan qushma gaplar buyicha umumip ma`lumot.
4. Qiyoslash munosabatini ifodalovchi boglangan gaplar.
5. Payt munosabatini ifodalovchi boglangan gaplar.
6. Sabab-natija munosabatini ifodalovchi boglangan gaplar.


Tayanch tushunchalar:
Bir bosh bo’lakli gap-gapda faqat kesim yoki kesim tarkibi bilan bog’langan.
Bog’langan qo’shma gap - ikki predikativ asosdan tarkib topgan va teng bog’lovchilar bilan bog’langan hamda bir murakkab fikrni tashiydigan gap shakli.