Фаннинг намунавий дастури

Iqtisodiy nazariyaning «Hayot modeli» psixologik va ijtimoiy tizim konsepsiyalaridan birini o‘zida aks ettirib, nisbatan yangi ijtimoiy amaliyotni tushunish nazariyasi bo‘ladi. Mazkur nazariyaning muammosi ijtimoiy tizim nazariyasining turli jihatlari va ijtimoiy sotsiologiya muammosi bilan bog‘liq. Bunday yondashuvda ijtimoiy xodimning faoliyati faqatgina mijoz bilan mas, balki uning tashqi muhiti bilan o‘zaro faoliyatiga bog‘liq. Bu tizimli-ekologik yondashuv sanaladi. Ijtimoiy xizmat ko‘rsatish va aholini qo‘llab-quvvatlashda tizmi ishlarini tashkil etishda ijtimoiy xodim va mijoz o‘zaro munosabatlariga katta e'tibor beriladi, ijtimoiy ahamiyat nazariyasida qarab chiqiladi.

Ijtimoiy-radikal model. Uning asosida- inson huquqi uchun harakat qoidalari yotida. (ajratishga qarshi kurash). Mazkur model turli ijtimoiy guruhlar vakillarini o‘zini anglashni rivojlantirish va himoyalash modeli sifatida namoyon bo‘ladi. Himoya texnologiyasi va vakolatlarni taqsimlash turli siqilgan, qabul qilinmagan guruhlar mijozlari ijtimoiy qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan.

Psixologo yo‘naltirilgan modellar shaxs va jamiyat darajasida paydo bo‘ladigan vaziyatlarni o‘zgartirish bo‘yicha mijozning o‘z kuchini yaxshilash ijtimoiy ish imkoniyatlari bilan bog‘liq ijtimoiy ishdir.

Psixodinamik model Ijtimoiy ish nazariyasining psixodinamik yo‘nalishiga asoslangan. (Z.Freyd, E.Bern). Bu nazariyaning asosiy tushunchalari psixo tahlil bilan bog‘liq bo‘lib, ular individual ijtimoiy xizmat (keysuork): mijozni individuallashtirish, paydo bo‘ladigan muammoni baholash, uni tashxislash, yordamning terapevtik texnologiyalaridan foydalanishdir.

Ekzistensial model psixologiyaning ekzistensial va fenomenal yondashuvlari bilan bohliq. Mijoz xulqi tahlilida atrof muhit haqidagi o‘z tasavvurlarini qanday shakllantiryapti va izohlayapti, o‘zining ijtimoiy maqomini qanday baholayotganini hisobga olish muhim. Mazkur model doirasida katta e'tibor guruhga munosabat bo‘yicha mijoz xulqining o‘ziga xosligi ko‘rib chiqiladi. Mijozda o‘zi va atrofdagilar to‘g‘risida tasavvurlari mavjud bo‘lgan shaxsiy tuzilmani hisobga olib, ijtimoiy xodim shaxsiy noqulaylik sababini tushunchasini aniq tuzadi. Mazkur model o‘zida enik guruh va boshqa ijtimoiy xatarli toifalar bilan ishlashda namoyon bo‘ladi. Bunda mijozning hayotiy maqsadlari o‘zgarishi bo‘yicha ishlar muhimdir.