Farg’ona davlat universiteti sirtqi bo’lim 2-kurs

2-misol. 1000 so‘m qayerga ketdi?. 3ta do‘st oshxonada ovqatlanib bo‘lishgach
xizmatchi ularga 25000so‘mlik hisobni berdi. 3nafar do‘stning har biri 10000
so‘mdan pul berib, 30000so‘mni xizmatchiga berishdi. Xizmatchi ularga 5000
so‘m qaytim berdi. Do‘stlar 1000so‘mdan bo‘lishib olishdi va 2000so‘mni taksi 
uchun berishdi. Qaytishayotganda do‘stlardan biri hisoblay boshladi, “Har
birimiz 9000so‘mdan xarajat qildik, bu 27000so‘m bo‘ladi, 2000so‘m taksiga
berdik, buni qo‘shsak 29000so‘m bo‘ladi. 1000so‘m qayerga ketdi ?”
Bu yerdagi asosiy “xatolik” hisoblashning noto‘g‘ri qilinayotganida. 3nafar do‘st 
9000so‘mdan 27000so‘m pul to‘lashdi. Bundan 25000so‘mini ovqatga to‘lab, 
2000so‘mini taksi uchun do‘stiga berish di, demak umumiy hisob 27000so‘m 
bo‘ladi. Yuqoridagi hisoblashda 2000so‘m 27000so‘mning ichida yotibdi.
Paradoks (Qad. yun. παράδοξος − kutilmagan, g‘alati)– ko‘pchilik tomonidan 
qabul etilgan an’anaviy fikrga o‘z mazmuni yoki shakli bilan keskin zid bo‘lgan, 
kutilmagan mulohaza. Har qanday paradoks «shubhasiz to‘g‘ri» (asoslimi, 

---

asossizmi – bundan qat'iy nazar)hisoblangan u yoki bu fikr ni inkor etishdek ko‘r 
inadi. «Paradoks» ter minining o‘zi ham dastlab antik falsafada har qanday g‘alati, 
original fikrni ifodalash uchun ishlatilgan. Paradokslar, odatda, mantiqiy asoslari 
to‘la aniqlanmagan nazariyalarda uchraydi.
4-misol : Yolg‘onchi paradoksi."Men tasdiqlayotgan barcha narsa yolg‘on" 
mulohazani qaraylik. Agar bu mulohaza rost bo‘lsa, bu mulohazaning ma’nosiga 
asosan aytilgan mulohazaning yolg‘on ekanligi haqiqat. Agar bu mulohaza yolg‘on 
bo‘lsa, mulohazadagi ta’kid − yolg‘on. Demak, bu mulohaza yolg‘on degan 
mulohaza yolg‘on, shunday ekan, bu mulohaza haqiqat. Ziddiyat.
Bu paradokslar ro'yxati, tematik ravishda guruhlangan. Guruhlash taxminiy, 
chunki paradokslar bir nechta toifalarga kirishi mumkin. Ushbu ro'yxat faqat a deb 
nomlangan senariylarni to'playdi paradoks kamida bitta manbadan va Vikipediyada 
o'z maqolalariga ega. Garchi paradokslar deb hisoblansa ham, ularning ba'zilari 
shunchaki noto'g'ri fikrlarga asoslangan (noto'g'ri) yoki noaniq echim (vertikal). 
Norasmiy ravishda, atama paradoks ko'pincha intuitiv qarshi natijani tavsiflash 
uchun ishlatiladi.
Biroq, ushbu paradokslarning ba'zilari paradoksning asosiy tushunchasiga mos 
keladi, bu esa o'zaro ziddiyatli natijadir, hatto qabul qilingan usullarni to'g'ri 
qo'llash paytida ham olinadi. mulohaza yuritish. Ushbu paradokslar, ko'pincha 
chaqiriladi antinomiya, g'oyalarini tushunishda haqiqiy muammolarni 
ko'rsating haqiqat va tavsif.