вақт давомида қилиб борилса, уларнинг аҳамияти ортади. Маълум
бир вақт моменти (масалан, йил боши, охири)га катталикни
тавсифловчи кўрсаткичлар
момент
кўрсаткичлари деб аталади.
Момент қатори учун ҳар бир кейинги кўрсаткич тўлиқ ёки қисман
олдинги кўрсаткични ўз ичига олиши характерлидир. Шунингучун
момент қатори кўрсаткичларини қўшиш мумкин эмас, бироқмомент
қатори кўрсаткичлари айирмаси ёки ўртача кўрсаткич иқтисодий
таҳлил учун маълум бир аҳамиятга эга.
Маълум бир вақг даври (масалан, йил, ой) учун катталикни
тавсифловчи кўрсаткичлар
даврий
кўрсаткичлар деб аталади. Шунга
мувофиқ бундай кўрсаткичлардан ташкил топган динамика қатори
даврий динамика қатори
деб атапали (3-жадвал). Одатда, даврий қагпор
таркибий
кўрсаткичларини қўшиш ва ҳар бир кўрсаткичи анча узоқ
вақт даври учун катталикни тавсифловчи янги динамика қаторини
олиш мумкин. Динамик қаторлар нафақат абсолют, балки нисбий ва
ўртача катталиклардан ҳам ташкил топиши мумкин.
3-жадвап
Динамиканинг даврий қатори
И и л
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
2 0 0 6
Дорихона савдо ҳажми,
1
1
.2
1 1 .5
1 2 .5
1
0 . 0
млн. сум
Дпнампканинг нисбий ва даврий қатор учун ўртача. савдо
\ажмини тявсифювчи катталиклар
-G_;
3-м исол
Ўсиш суръати 2004/2005 = 11,5 / 11,3 100=101,8%.
Ўсиш даражаси
1 0 1
,
8
—
1 0 0
= +
1
,
8
%.
Ўсиш суръати 2005/2006 = 12,5/ 11,5 100=108,7%.
Do'stlaringiz bilan baham: |