а) тўла-тўкис идентификация усули (ҳар бир қадоқ (упаковка)да
нарх қўйилааи);
б) ўртача нарх бўйича;
в) ФИФО усули (FIRST IN
FIRST OUT усули).
Бу усул билан
баҳолашда биринчи партияда келтирилган товарлар биринчи навбатда
олиш нархида сотилади. Бу баҳолаш кўпроқ паст таннархни, юқори
даромад беради, аммо иқгисодий циклларнинг таъсири бўлади.
г) ЛИФО усули (LAST IN - FIRST OUT усули). Охирги партияда
келган товарлар нархи асосида ҳамма товарлар баҳоланади. Биринчи
навбатда товарларнинг охирги партияси кейин эса қолган
захиралардагилари сотилади. Бу усул билан баҳолаш — энг юқори
таннарх ва паст фойдага олиб келади.
Лекин инфляция даврида
иқтисодий циклнингтаъсири текисланади.
5.3. Товар ғамламаларн ўлчамига таъсир қилувчи омиллар
Товар ғамламалари катталигига қуйидаги омиллар таъсир қипади:
— Сотиш ҳажми.
Дорихона мол айланмаси бўйича қанча катта
бўлса, бошқа тенг шароитда товар ғамламаларини тақсимлаш шунча
кўп бўлади.
— Дорихонанингжойлашиш ҳолати (шаҳар, қишлоқдорихонаси,
таъминот базасигача бўлган масофа).
— Сотишнингтизими
(харидорлар бўйича, ассортимент бўйича).
— Товар ўтказиш тармоғи ишини ташкил қилиш.
Товар ғамламалари меъёрлаштиришнинг мураккаблиги шундаки,
иккита тенденция уларнинг катталигини аниқлайди:
биринчи
томондан
ғамламанинг қисқаришига
олиб келади:
сотишни ташкил
этишни яхшилаш, товар ҳаракатини мукаммаллаштириши, тайёр дори
воситапари солиштирма оғирлигининг ўсиши, бошқа томондан сотиш
ҳажмининг катгалашуви, ишлаб чиқаришнингўсиши, ишлаб чиқариш
маҳсулотлари
ассортиментини кенгайтириш,
сотиш маданиятини
юксалтириш,
Do'stlaringiz bilan baham: 
