Farmatsevtik kimyo faninisg qisqacha tarixi

sifatida foydalandilar. Tibbiyot va farmatsiya fanlarining rivojlanishiga salmoqli hissa qo'shgan ko'hna Rim shifokor olimi Klavdiy Galen jahon tibbiyoti va farmatsiyasi tarixida katta iz qoldirdi. Hatto XVI asrgacha tibbiyotda «Galenizm» hukmronlik qilib kelgan. Klavdiy Galen
(131-201-yy.) dorishunoslik sohasiga oid bir qancha asarlar yozgan. U kasallami davolashda o'zi tayyorlagan dorilami ishlatgan. Galen o'simlik mahsulotlaridan qaynatma, ekstrakt va damlamalar tayyorlashda aniq miqdor va
0 ‘simliklardan olinadigan ba’zi dori turlari hozirgacha Galen preparatlari deb ataladi.
Tabobat sohasida katta shuhrat qozongan va o‘z davrining Jolinusi (Galeni) deb sanalgan, Sharqning ensiklopedist olimi va yirik tabibi Ali Bakr Muhammad ibn-Zakariyo ar-Roziy (865-925-yy.) tibbiyotning turli sohalarini, jumladan, terapiya, jarrohlik, diagnostika, anatomiya, farmakologiya kabi ilmlami yangi g‘oya va ixtirolar bilan boyitdi. Olim, shuningdek, tabobat bilan bog‘liq boMgan botanika, farmakognoziya va kimyo fani sohasida ham ancha muvaffaqiyatlarga erishadi. Ar-Roziyning tabobatga oid asarlaridan 36 tasi bizgacha yetib kelgan. Uning eng muhim asarlaridan biri «Kitob al-Hoviy fit-tib» («Tibb iyotga oid bilimlar majmuasi») nomli to‘plamidir. Unda ko‘hna davrdan to ar-Roziy zamonasigacha boMgan nazariy
va amaliy ma’lumotlar berilgan. Ar-Roziyning tabobatga oid yana bir yirik asar - «al-Kunosh al-Mansuriy» («Mansurga bagMshlangan to‘plam»)dir. Bu asar ham juda ko‘p nazariy va amaliy masalalarni o'z ichiga olgan boMib, u Sharq hamda Yevropa shifokorlariga asosiy qoMlanma sifatida xizmat qilgan. Ar-Roziy mashhur kimyogar sifatida ayni fanga oid 26 ta asar yozgan boMib, ulardan bizgacha yetib kelgan 4 tasining ichida «Kiiob ulasror» («Sirlar kitobi») va «Sirr ul-asror» («Sirlar siri») kitobi alohida o‘rin tutadi. «Kitob ul-asror» da 0 ‘rta asr sharq kimyosi o‘zining
toMa ifodasini topgan. Ar-Roziyning tibbiyot va kimyo sohalariga oid asarlari 0rta asr sharq va g'arbida shu sohalarning rivojlanishiga katta ta’sir ko‘rsatdi.