Farmatsevtika taʼlim va tadqiqotlar instituti Farmatsiya turlari boʻyicha

Farmatsevtika taʼlim va tadqiqotlar instituti
Farmatsiya turlari boʻyicha
Isroilov Ezozbek
O’zgarmas to’k qonunlari
Oʻzgarmas tok— tok kuchi va yoʻnalishi vaqt oʻtishi bilan oʻzgarmaydigan elektr toki. Oʻzgarmas tok oʻzgarmas elektr yurituvchi kuch taʼsirida oʻtkazgichdan yasalgan berk zanjirda vujudga kelishi mumkin. Agar elektr zanjiri tarmoqlanmagan boʻlsa, uning hamma qismlaridan oʻtayotgan tok kuchi bir xil boʻladi. Oʻzgarmas tokning asosiy qonunlari Om qonuni va Joul — Lens qonunidan iborat. Ishtirok etayotgan qarshiliklar va elektr yurituvchi kuchlardan foydalanib, zanjir tarmoqlarining har biridan oqayotgan tok kuchi va yoʻnalishi Kirxgof qoidalari asosida hisoblanadi. Oʻzgarmas tokdan turli sanoat tarmoqlarida, mas, elektrometallurgiya, transport, aloqa, avtomatika va boshqalarlarda foydalaniladi.
Joulening birinchi qonuni yoki Joule-Lenz qonuni-oʻtkazgichdan elektr toki oʻtganda unda ajraladigan issiqlik miqdorini ifodalovchi qonun. Oʻtkazgich bir jinsli boʻlsa, elektr tokining ishi faqat issiqlik hosil qilish uchun sarf boʻlib, ajralgan issiqlik miqdori tok kuchining kvadrati, oʻtkazgich qarshiligi va tokning oʻtish vaqtiga toʻgʻri mutanosib boʻladi. U , bunda-mutanosiblik koeffitsiyenti boʻlib, u oʻlchash birliklarining tanlanishiga  bogʻliq boʻladi. Tok amperlarda, qarshilik Om da, vaqt da olinsa, koeffitsiyent boʻlganda kaloriyalarda, k-h boʻlganda joullarda ifodalanadi. Joule qonunini James Prescott Joule 1841-yilda yaratgan, undan mustaqil ravishda  Emil Lenz 1842-yilda tajribada tasdiqlagan. Joule qonunining amaliy ahamiyati katta; elektr choʻgʻlanma lampalari, elektr isitkichlar va elektr isitish qurilmalari shu qonunga asoslanib loyihalanadi. 
E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR