Farmokologik dorilar : Streptotsid. Tirnoqgul

Jigarning hazm jarayonidagi roli. O’t-safro ajralishi va o’tning xossalari. Oshqozon ichki yo’lining harakat faoliyati.

Tayyorladi:
323-guruh talabasi :
Dilovar Eshnazarov

Jigarning hazm jarayonidagi roli.

Odam va hayvonlarda ovqatning hazm boʻlishi va soʻrilishida qatnashadi, yogʻ va uglevodlarni zaxiraga yigʻadi. Organizmdagi eng katta bez (vazni 1200—2200 g). Qorin boʻshligʻida, diafragmaning tagida, oʻng qovurgʻalar va qisman chap qovurgʻalar ostida yotadi.

Jigar bir sutkada 600—700 g oʻt (safro) ishlab chiqarib, ovqat hazm boʻlishida va oziq moddalarning ichakdan qonga soʻrilishida muhim rol oʻynaydi; oqsillar, yogʻlar va uglevodlar almashinuvida qatnashadi; bundan tashqari, moddalar almashinuvida hosil boʻladigan yoki tashqaridan kirgan zaharli moddalarni zararsizlantirib, himoya funksiyasini bajaradi. Jigarning maxsus yulduzsimon hujayralari fagotsitozga va antitelolar hosil qilishga qodir.
Jigar qonni yigʻib tura oladi. Jigar embrional rivojlanishda qon elementlari va gemoglobin hosil qilishda ham ishtirok etadi. Organizmdagi jami qonning 1/5 qismi jigar tomirlariga sigʻishi mumkin. Qondagi ortiqcha suv qisman jigarda ajralib chiqib, oʻt va limfa hosil boʻlishiga ketadi. Jigar oʻtni uzluksiz ishlab, oʻzining oʻt yoʻli orqali chiqaradi; oʻn ikki barmoq ichakka oʻt kirishi ovqatlanish vaqtida boshlanib, meʼda ovqatdan boʻshamaguncha davom etadi.

O’t-safro ajralishi va o’tning xossalari.

O’t-suyuqligi - sariq, jigarrang yoki yashil
rangga ega, ta’mi juda achchiq, o'ziga xos
hidga ega, jigar tomonidan ajralib
chiqadigan va o't pufagi suyuqligida
to'plangan. Safro sekretsiyasini
gepatotsitlar jigar hujayralari
ishlab chiqaradi.

Safro jigarning o't yo'llarida to'planadi va u erdan umumiy o't yo'llari orqali o't pufagi va o'n ikki barmoqli ichakka kiradi, u yerda ovqat hazm qilish jarayonlarida qatnashadi.
O't pufagi suv ombori vazifasini bajaradi, undan foydalanish o'n ikki barmoqli ichakni faol ovqat hazm qilish bosqichida, oshqozon oshqozonda qisman hazm bo'ladigan oziq-ovqat bilan to'ldirilganda maksimal darajada o't bilan ta'minlanishiga imkon beradi.
Jigar chiqaradigan safro (uning bir qismi to'g'ridan-to'g’ri o'n ikki barmoqli ichakka boradi) "jigar" (yoki "yosh"), o't pufagi chiqaradigan safro esa "o't pufagi" (yoki "etuk") deb nomlanadi.

Me’daning harakat faoliyati uning sillik muskullari tomonidan ta’minlanadi. Me’da och holatida ma’lum bir taranglikda bo'ladi. Unda davriy harakati kuzatiladi (och harakat), bu vaqtda ochlik hissi seziladi. O vqat istemol qilayotgan vaqtda va undan keyingi dastlabki daqiqalarda minutlarda me’da b o ‘shashadi bu me ’daning ovqatlanish reseptiv relaksatsiya davri sanaladi.

Me’daning harakat faoliyati uning sillik muskullari tomonidan ta’minlanadi. Me’da och holatida ma’lum bir taranglikda bo'ladi. Unda davriy harakati kuzatiladi (och harakat), bu vaqtda ochlik hissi seziladi. O vqat istemol qilayotgan vaqtda va undan keyingi dastlabki daqiqalarda minutlarda me’da b o ‘shashadi bu me ’daning ovqatlanish reseptiv relaksatsiya davri sanaladi.

Oshqozon ichki
yo’lining harakat faoliyati.
Bu davr ovqatning depoda saqlanishini va m e’dadan shira ajralishini ta’minlaydi. Ma’lum vaqt o’tgandan so‘ng me’dada qisqarish boshlanadi, qisqarish me’daning kardial qismida kuchli va antral qismida kuchsiz bo’ladi. Me’da qisqarishi, kardial - birinchi ritm boshqaruvchisi sohasida boshlanadi. Ikkinchi ritm boshqaruvchisi me’daning pilorik qismida joylashgan.

Me’dada uch tipdagi qisqarishlar to’lqinini yozib olish mumkin :

Me’dada uch tipdagi qisqarishlar to’lqinini yozib olish mumkin :

1 )-kichik amplitudagi bir fazali to’lkin, me’dada bosim 1 -2 dan 5-1 Omm sim. ustuniga teng bo’ladi, bu jarayon 5-20 sekund davom etadi;

2)- yuqori amplitudali

bir fazali to ’lqin, bosim 40-80 mm sim. ust. to ’g ’ri keladi, 12-60 sekund davom etadi;

3)- o ’zgaruvchan bosim muhitida sodir bo’ladigan murakkab qisqarish to ’lqinlari 1 va 2 ko’rinishdagi to’lqinlar peristaltik xususiyatga ega, me’daning m a’lum darajada tarang holda ushlab turadi va me’da devori shilliq qavati yaqinida oziq modda va shiralarning aralashishini ta’minlaydi.

E’tiboringiz uchun rahmat !!!

Xudoyberdiyev

Xondamir