1. Ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan zaharli va zararli moddalar (zzm)


ZZMning organizmga ta’sir qilish yo‘llari


Download 91.56 Kb.
bet3/3
Sana31.01.2024
Hajmi91.56 Kb.
#1818338
1   2   3
Bog'liq
Zararli moddalarning insonga tasiri

ZZMning organizmga ta’sir qilish yo‘llari.
ZZM larning organizmga ta’sirini bir qator omillar belgilaydi.Turli moddalarning zaxarli ta’siri organizm, zaxar va atrof-muxitning uzaro ta’siri natijasi xisoblanadi. U kupgina omillar:

  • organizm yoshiga, jinsiga, shaxsiy sezuvchanligiga;

  • zaxarning kimyoviy tuzilishi va fizik xossalariga, mikdoriga, ta’sir qilish davomiyligiga;

  • mikroiqlim ko‘rsatkichlari (havo harorati, bosimi, namligi va tezligi) darajasiga bog‘liq bo‘lishi mumkin.

ZZM larni havodagi miqdori quyidagicha nazorat kilinadi;

    1. Laboratoriya usuli;

    2. Ekspress- analiz usuli (gazoanalizatorlar yordamida);

    3. Avtomatik usul (avtomatik qurilmalar yordamida).




-rasm. UG-2 turidagi universal gaz analizatori:
1— havo so‘rish qurilmasi; 2 — shtok; 3 indikator trubkasi; 4 — singdiruvchi poroshokli trubka; 5— shkala; 6 — trubkaning g‘ilofi; 7uskunalaruchun futlyar; 8— indikator poroshokli ampulalar; 9— singdiruvchi poroshokli ampulalar; 10 — indikator poroshki uchun bo‘sh ampula; 11 — singdiruvchi poroshokli uchun ampula; 12 — jo‘mrov; 13 — sterjen; 14 — pji; 15 — shtfek; 16 — pji tayyorlash uchun shablon; 17 — voronka; 18— surguch qalpoqli indikator trubkasi; 19 — ishlatilgan indikator trubkasi; 20 — termometr.
-jadval Ba’zi bir zararli moddalarning ish zonasi havosi tarkibidagi eng yuqori yo‘l qo‘yiladigan konsentratsiyalari (EYuK), mg/m3



Moddaning nomi

E.Yu.K.

Xavfli- lik sinfi

Asosiy agregat holati




Moddalar










1

Ammiak

20

4

b

2

Aseton

200

4

b

3

Yoqilg‘i benzin (uglerodga nisbatan)

100

4

b

4

Oltingugurt angidiridi

10

2

b

5

Uglerod oksidi

20

4

b

6

Simob

0,01

1

b

7

Qo‘rg‘oshin va birikmalari

0,01

1

a

8

Sulfat kislota

1

2

b

9

Tuz kislotasi

5

2

b

10

Etilli efir

0,15

2

b+a

11

Xlor

1

2

b

12

Soda

2

3

a

13

Skipidar

300

4

b

14

Fenol

0,3

2

b

15

Benzol

20

4

b

20

Propilasetat

200

4

b

22

Sinil kislota tuzlari

0,3

2

b

23

Skipidar

300

4

b

24

Sulfat kislota

1

2

b

25

Solventlar

100

4

b

27

Toluol

50

3

b

28

Uayt-spirit

300

4

b

29

Ozon

0,1

1

b

ZZM ta’siridan himoyalanish.

  1. Zaharli moddalar ishlatiladigan texnologik jarayonlarni kamaytirish yoki umuman bartaraf etish.

  2. Texnologiya va uskunalarni takomillashtirish.

  3. Gigienik va sanitar-texnik tadbirlar (avariya sharoiti, remont ishlarini zaxarlanish xavfi oshgan sharoitlarda (gigienik talablarga rioya kilish gigienik standartlash, xavo muxitini nazorat kilish, individual (shaxsiy) ximoya vositalari va X.K.Z

  4. Sanitariya va davolash-profilaktika tadbirlari.

Foydalanilgan adabiyotlar
1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. Toshkent. “O‘zbekiston”, 1992 y.

  1. Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.- Toshkent. “Sharq”, 1998y.

  2. O‘zbekiston Respublikasining mexnat qonunlari kodeksi. Toshkent, 1996 y.

  3. O‘zbekiston Respublikasining mexnatni muxofaza qilish to‘g‘risidagi qonuni. Toshkent, 1993 y.

  4. Qudratov O.Q. va G‘aniev T. Favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofazasi. Toshkent, „Yangi asr avlodi”, 2005.

  5. Oxrana prirod Spravochnik. Pod red. K.P.Mitroshkina. M.:

Agropromizdat, 1987.

  1. Goipov X.E. Mexnat muxofazasi. Toshkent, “Mexnat”, 2000.

  2. Lukovnikov A.V. Mexnat muxofazasi. Toshkent, “O‘qituvchi”, 1984.

  3. Yo‘ldoshev U., Usmonov U., Qudratov O. Mexnatni muxofaza qilish. Toshkent, “Mexnat”, 2001.

Download 91.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling