1. Кириш. Бозор инфраструктураси ва унинг мохияти. Бозор инфраструктураси тармоҚлари

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
Бозор инфраструктураси ва унинг мохияти. 
 
Бозор иҚтиодиётига боҚичма-босҚич ўтиш бозорнинг кўп бўЁинли 
инфаструктурасини яратишни талаб Қилади. Чунки инфраструктурага эга 
бўлмасдан бозор механизмлари тўлиҚ ишлай олмайди. 
Бозор инфраструктураси деганда бозор алоҚаларини ўрнатишга ва 
самарали юритишга хизмат Қилувчи корхона, ташкилот ва муассасалар 
мажмуаси тушунилади. у инфраструктура беш бўіиндан иборат. 
7.1. жадвал 
Бозор инфраструктураси
Т/н 
Инфраструктура
турлари 
Инфраструктура тармоҚлари 
1. 
Ишлаб чиҚаришга 
хизмат Қилувчи 
инфраструктура
* транспорт; 
* алоҚа; 
* омбор хўжалиги; 
* йўл хўжалиги; 
* сув ва энергетика таъминоти ва бошҚ. 
2.
Товарлар ва 
хизматлар 
муомаласига яъни 
савдо-сотиҚ ишларига 
хизмат Қилувчи 
инфраструктура 
* биржалар; 
* савдо уйлари; 
* аукционлар; 
* тижоратчилик идолари; 
* реклама фирмалари ва агентликлари; 
* давлатнинг савдо-сотиҚ ва улрни назорат 
Қилувчи муассасалари. 
3.
Молия-кредит 
муносабатларига 
хизмат Қилувчи 
инфраструктура 
* тижорат банклари; 
* ўз-ўзини кредитлаш идоралари; 
* суіурта компаниялари; 
* молия компаниялари; 
* солиҚ ундириш маҳкамалари; 
* ҳар хил пул жаміармалари. 
4. 
Аҳолига хизмат 
Қилувчи Єки социал 
инфраструктура 
* уй-жой, коммунал ва транспорт хизмати; 
* маориф; 
* маданият; 
* соілиҚни саҚлаш; 
* аҳолини ишга жойлаштириш фирмалари ва 
идоралари. 
5.
Ахборот хизмати 
* иҚтисодий фаолият учун зарур бўлган ҳар хил 
ахборотлар, маълумотлар ва хабарларни: 

---

- тўплаш; 
- умумлаштириш; 
- сотиш билан шуіулланувчи турли 
компаниялар, фирмалар, маслаҳат идоралари ва 
давлат муассасалари. 
Гарчи ишлаб чиҚаришга хизмат Қилувчи инфраструктура бозор 
иҚтисодиётидан олдин ҳам мавжуд бўлган бўлсада, бозор иҚтисодиЄтига 
ўтиш даврида уларни коммерциализациялаш, яъни тижоратчилик йўлига 
ўтказишга тўіри келади. Энди улар яхши ишлаб пул топиш ва ўз-ўзини 
молиялаштириш йўлига ўтказилади. 
Савдо-сотиҚ ишларига ва молия-кредит муносабатларига хизмат 
Қилувчи инфраструктураларнинг кўпчилик унсурлари тоталитар тизим 
шароитида бўлмайди. Шу боисдан улар ислоҳот йўли билан яратилади. 
Меҳнат биржалари, ишга жойлаштириш фирмалари янгитдан барпо этилади. 
Бозорда тараҚҚий этган турли ишлаб чиҚариш структураси 
мавжудлигига Қарамай инфраструктура бўлинмаси катта аҳамият касб этади. 
Бусиз ва унинг ривожисиз бозор иҚтисодиёти самарали ҳаракатда бўла 
олмайди.