6-ma’ruza Tekislik va fazodagi to’g’ri chiziqning, hamda tekislikning turli ko’rinishdagi tenglamalari Ma’ruza rejasi


To‘g‘ri chiziqning burchak koeffitsiyentli tenglamasi


Download 0.79 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/9
Sana05.02.2023
Hajmi0.79 Mb.
#1167400
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
6-Ma\'ruza (1-kurs Oliy matematika)

To‘g‘ri chiziqning burchak koeffitsiyentli tenglamasi. Tekislikda 
to„g„ri 
burchakli dekart koordinatalar sistemasi va (2) tenglama bilan 
to„g„ri chiziq berilgan 
𝑀
𝑀 
𝐿 

°
𝑛⃗
1-rasm 
𝐿 
𝑥 
𝑦 
𝑂 
𝜑
2 -rasm 


bo„lsin. Bu tenglamada bo„lsin. Bu shartda to„g„ri chiziq o„qqa parallel 
bo„lmaydi va uning tenglamasini 
(3) 
ko„rinishda yozib olamiz, bu yerda
(3) tenglamadagi 
koeffisiyent to„g„ri chiziqning boshlang„ich ordinatasi deb 
ataladi. U bu to„g„ri chiziqning o„qni kesib o„tish nuqtasining ordinatasiga teng 
(
bo„lsa bo„ladi). to‟gri chiziqning burchak koeffisiyenti deb atalib
uning uchun 
tenglik o‟rinli bo‟ladi. Bu yerda berilgan to„g„ri chiziq bilan o„q orasidagi 
burchak.
2-Misol
o„q bilan √ to„g„ri chiziq orasidagi burchakni toping. 
► To„g„ri chiziq tenglamasini (3) ko„rinishda yozib olamiz: √ , bundan 
√ va .◄ 
Tekislikdagi to‘g‘ri chiziqning kanonik tenglamasi. Tekislikda 

) nuqta va 
* + vektor berilgan bo„lsin.

) nuqtadan o„tuvchi va * + vektorga 
parallel
to„g„ri chiziq tenglamasini tuzamiz. ( ) ana shu to„g„ri chiziqning 
ixtiyoriy nuqtasi bo„lsin. U holda 
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ *
+ vektor vektorga kollinear 
bo„ladi. Ikki vektorning kollinearlik shartidan
(5) 
tenglik o„rinli bo„ladi. (5) tenglama tekislikdagi to‘g‘ri chiziqning kanonik tenglamasi
vektor esa to„g„ri chiziqning yo‘naltiruvchi vektori deb ataladi. 
Berilgan ikki nuqtadan o‘tuvchi to‘g‘ri chiziq tenglamasi. Tekislikda ikkita 

) va

) nuqtalar berilgan bo„lsin. Bu ikki nuqtadan o„tuvchi to„g„ri 
chiziq tenglamasini tuzamiz. 
( ) bu to„g„ri chiziqning ixtiyoriy nuqtasi bo„lsin. U 
holda 
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ * 
+ va
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ *
+ vektorlar kollinear 
bo„ladi. Ikki vektorning kollinearlik shartiga ko„ra 
(6) 
tenglik o„rinli bo„lishi kerak. (6) tenglama berilgan ikki nuqtadan o‘tuvchi to‘g‘ri chiziq 
tenglamasi deb ataladi. 
Agar (6) tenglamada 
yonaltiruvchi vektor sifatida
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ * 

vektorni olsak (5) kanonik tenglama hosil bo„ladi. 

Download 0.79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling