6-mavzu. Negativ shoda ko‘taruvchi karetkalar. Reja

6.3-rasm.Pichoqlar harakati 
Pichoqlarning bitta to'liq harakat davri o'rta valning bir aylanishiga, bosh 
valning esa ikki aylanishiga to'g'ri keladi. SHu vaqt ichida ikki marta xomuza 
hosil bo'ladi.
Yuqori pichoq ustida yuqorigi ilgaklar H
2
pastki pichok ustida pastki 
ilgaklar H
1 
joylashgan. Ilgaklarning ikkinchi uchlari posongining yuqori F
1 
va 
pastki F
2 
uchlari bilan bog'langan. YUqori qatordagi ilgaklarni tik o'rnatilgan 
ignalar (C,D) ushlab turadi.
Prizma sakkiz qirrali, yog'ochdan ishlangan bo'lib, uning qirralariga karta 
o'rnatiladi.
Xomuzaning balandligi krivoship radiusi hamda z-elkali richag elkalarni, 
ya'ni pichoqlarni (K
1
, K
2
) siljish miqdorini o'zgartirish yo'li bilan rostlanadi. 
Xomuzaning ravonligi esa kayish elkani o'zgartirish yo'li bilan rostlanadi. 
Karetkada o'rta holat miqdori o'rta valga o'rnatilgan krivoship holatini bosh valga 
nisbatan o'zgartirish yo'li bilan o'zgartiriladi.
Ikki ko'tarimli yarim ochiq xomuza hosil qiluvchi karetkalar chap va o'ng 
karetkalarga bo'linadi va bu holatni karton tayyorlanayotganda hisobga olish zarur. 
Karetkada pichoqlarni salt yurish miqdori x=5

8 mmni tashkil etadi. 
Shoda ko'tarish karetkalarida to'qima o'rilishiga qarab karton (dastur) 
tayyorlanadi. Kartondagi kartalar soni prizma tomonlari sonidan kam bo'lmasligi va 
to'qima o'rilishining arqoq bo'yicha rapportiga karrali bo'lishi kerak. 
Negativ shoda ko'tarish karetkalarining shodalarga harakat berishni turli xil 
ko'rinishlari 6.3-rasmda keltirilgan. 

---

6.3-rasm. Negativ shoda ko'tarish karetkalarining shodalar bilan bog'lanishi 
Quyida Ryuti (Ruti) dastgohining negativ shoda ko'tarish karetkasi keltirilgan 
(6.4-rasm). Kulachoklar valiga (C.S-cam shafts) o'rnatilagan kulachoklar (C
1
, C
2
) 
yordamida pichoqlar (K
1
, K
2
) harakatga keltiriladi. Bunday tuzilish bilan negativ 
shoda ko'tarish karetkasining tezligini ortishiga erishilgan.