7-sinf Algebra Har bir darsdan o’quvchi o’ziga kerakli nimadir o’rganmog’I lozim !

Darsni mustahkamlash:

IPOTEKA BANKI

• 
  Ko'paytmani ko'phad shaklida yozing:
  
• 
  a)    (c – 4)(c + 5) .
  
• 
  b)    3x2(x – 2) .
  
• 
  c) 11c3(3c3 – 6) .
  
• 
  d) (2a2 + 3b)(a – b2) .
  

IPAK YO”LI BAHKI

• 
  Umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring:
  
• 
  a)    62a2 – 31a + 124ba .
  
• 
  b)    14x2y3 – 7x3y2 + 21 x2y2 .
  
• 
  c)     24m2n2 + 36m2n3 – 18mn4 .
  
• 
  d)    9x2y5 – 3x4y3 + 6x3y4 .
  

ASAKA BANKI

• 
  Ko'paytuvchilarga ajrating:.
  
• 
  a)    2a(x2 + y2) – 3b(x2 + y2) .
  
• 
  b)    x(a2 – 2b2) + y(a2 – 2b2) .
  
• 
  c)  x(x – y) + y(y – x) – 3(x – y) .
  
• 
  d)2x(a – 2) + 4y(2 – a) + 6z(2 – a) .
  

IPOTEKA BANKI

Ko'paytmani ko'phad shaklida yozing:

a)    (c – 4)(c + 5) .

(c – 4)(c + 5) = cc + 5c – 4c – 4 · 5 = c2 + c – 20 .

b)    3x2(x – 2) .

3x2(x – 2) = 3x2x – 3x2 · 2 = 3x3 – 6x2 .

c)     11c3(3c3 – 6) .

11c3(3c3 – 6) = 11c3 · 3c3 – 11c3 · 6 = 33c6 – 66c3 .

d)    (2a2 + 3b)(a – b2) .

(2a2 + 3b)(a – b2) = 2a2a – 2a2 b2 + 3ba – 3bb2 = 2a3–2a2b2+3ab–3b3 .

 

IPAK YO”LI BAHKI

Umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring:

a)    62a2 – 31a + 124ba .

Bu yerda 31 soni 62 , 31 va 124 sonlarining eng katta umumiy bo'luvchisi, a esa a ning eng kichik ko'rsatkichli darajasidir. Demak umumiy ko‘paytuvchi 31a bo‘ladi:

62a2 – 31a + 124ba = 31a(62a2 : 31a – 31a : 31a + 124ba : 31a) =

= 31a(2a – 1 + 4b) .

b)    14x2y3 – 7x3y2 + 21 x2y2 .

Bu yerda 7 soni 14 , 7 va 21 sonlarining eng katta umumiy bo'luvchisi, x2 va y2 esa x va y ning eng kichik ko'rsatkichli darajalaridir. Demak umumiy ko‘paytuvchi 7x2y2 bo‘ladi:

14x2y3–7x3y2+21x2y2=7x2y2(14x2y3:7x2y2–7x3y2:7x2y2+21x2y2:7x2y2)= = 7x2y2(2y – x + 3).

c)     24m2n2 + 36m2n3 – 18mn4 .

Bu yerda 6 soni 24 , 36 va 18 sonlarining eng katta umumiy bo'luvchisi, m va n2 esa m va n ning eng kichik ko'rsatkichli darajalaridir. Demak umumiy ko‘paytuvchi 6mn2 bo‘ladi:

24m2n2 + 36m2n3 – 18mn4 = 6mn2(24m2n2 : 6mn2 + 36m2n3 : 6mn2 –

– 18mn4 : 6mn2) = 6mn2(4m + 6mn – 3n2) .

d)    9x2y5 – 3x4y3 + 6x3y4 .

Bu yerda 3 soni 9 , 3 va 6 sonlarining eng katta umumiy bo'luvchisi, x2 va y3 esa x va y ning eng kichik ko'rsatkichli darajalaridir. Demak umumiy ko‘paytuvchi 3x2y3 bo‘ladi:

9x2y5 – 3x4y3 + 6x3y4 = 3x2y3(9x2y5:3x2y3 – 3x4y3:3x2y3 + 6x3y4:3x2y3)=

= 3x2y3(3y2 – x2 + 2xy) .

ASAKA BANKI

  

Ko'paytuvchilarga ajrating:

a)    2a(x2 + y2) – 3b(x2 + y2) .

(x2 + y2) umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaramiz:

2a(x2 + y2) – 3b(x2 + y2) = (x2 + y2)(2a – 3b) .

b)    x(a2 – 2b2) + y(a2 – 2b2) .

(a2 – 2b2) umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaramiz:

x(a2 – 2b2) + y(a2 – 2b2) = (a2 – 2b2)(x + y) .

c)     x(x – y) + y(y – x) – 3(x – y) .

Ko'phadning ikkinchi hadidagi (y – x) ifodani – (x – y) ko'rinishida yozib olamiz:

x(x – y) + y(y – x) – 3(x – y) = x(x – y) – y(x – y) – 3(x – y) .

(x – y) umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaramiz:

x(x – y) – y(x – y) – 3(x – y) = (x – y)(x – y – 3) .

d)    2x(a – 2) + 4y(2 – a) + 6z(2 – a) .

Ko'phadning ikkinchi va uchinchi hadlaridagi (2 – a) ifodani – (a – 2) ko'rinishida yozib olamiz:

2x(a – 2) + 4y(2 – a) + 6z(2 – a) = 2x(a – 2) – 4y(a – 2) – 6z(a – 2) .

2(a – 2) umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaramiz:

2x(a – 2) – 4y(a – 2) – 6z(a – 2) = 2(a – 2)(x – 2y – 3z) .

 

 

Test

• 
  Umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring:
  

  27a + 18b

  A) 9(3a+2b); B) 6(3a+2b); C) 3(3a-2b); D) 9(a+b);

• 
  Ko'paytuvchilarga ajrating:     x + 3a(x – 2y) – 2y A)(1 – 2y)(3a + x) ; B) (x – 2y)(3a + 1) ; C) (3a - 1)(x – 2y); D) (x + 2y)(1+3a);
  
• 
  Qisqa ko'paytirish formulalaridan foydalanib, amallarni bajaring:    792 + 2*79*21 + 212 A) 10000; B) 15000; C) 5000; D) 7000;
  
• 
  Ifodani soddalashtiring:   (x + y)2 – (x – y)2 . A) 6xy ; B) 4xy ; C) (x+y)x; D) y(12y+x);
  
• 
  Tenglamani yeching: 16x2 –(4x-5) 2 =15 A) x=9; B) x=3; C) x=20; D) x=1;
  

Bank jamg’armalar hisobi

IPOTEKA BANKI

IPAK YO”LI BAHKI

ASAKA BANKI

Uyga vazifa

• 
  O’tilgan mavzuni mustahkamlash uchun uyga
  
• 
  405-406 misollar. Ko’paytuvchilarga ajrating.
  
• 
  Iqtidorli o’uvchilarga qo’shimcha topshiriqlar beriladi.
  

http://fayllar.org