Abyssal-abissal

MORFOMETRIYA — MORPHOMETRY Morfometriya.1) Relef shakllarining m щ lo r nisbati (balandligi, maydoni, yonbagir kiyalik burchagi, hajmi va boiщalar) ni o‘rganuvchi geomorfologiyaning bir qismi; 2) Relef elementlarining ta’rifi miqdor nuqtai nazaridan kursatiladi: o‘rtacha, qatta, kichik.

MORFOSTRUKTURA — MORPHOSTRUCTURE Morfostruktura — kurutslik yuzasi yoki okean ostidagi endogen jarayonlar ta’siridan hosil bo‘lgan relef shakllari. M. ning vujudga kelishida yangi tektonik harakatlar va ekzogen jarayonlarning o‘zaro munosabati muxim
rol uynaydi.

GRANITSA MOXOROVICHICHA — MOHOROVIĆ BORDYER Moxorovichich chegarasi — Yer pustining pastki chegarasi, deb qabul k,iliigan planetar yuza. YUgoslaviyalik
seysmolog Moxorovichich sharafiga
shunday deb atalgan, chunki birinchi
bo‘lib u shu chegara bilan boglits seysmik to‘lqinlarni ajratgan. M. ch. da
buylama seysmik to‘lqin o‘tish tezligi
6,9—7,4 km/sek dan 8,0—8,2 km/sek
gacha, zichlik esa 2,8—2,9 dan 3,2—3,3
g/sm3 gacha oshadi.
MOЩNOST — POWYER qalinlik — geologik jismlar va yotkiziklar yigindisining salinligi. qakiqiy, tik, yotits ko‘rinishda bo‘ladi. Qatlamning ustki va pastki qismini birlashtiruvchi eng masofa qakitsiy tik masofa — tik S., yotits masofa —yotiq K- Dvb ataladi. Sudutslar yoki t. j. lari kesimda qatlam ustki va
ostki qismini birlashtiruvchi masofa ko‘rinishdagi K- Deb ataladi.

MUDJIYERIT — MUJIYERIT MujiYerit (Mujiri — Skay oraligidagi sishlok)— o‘rta ishqorli bazaltlar va traxibazaltlar oilasiga taallukli vulkanik t. j. (oligoklazli bazalt). M. larga odatda massiv, porfir tashqi
ko‘rinish xosdir. Kulrang, qo‘ng‘irkulrang va qora tusdagi, mayda va
o‘ta mayda donali, afir Tuzilishdag xillari ko‘proq uchraydi. Ba’zan mayda porfirli ichki Tuzilishga ega bo‘ladi. Tarkibida quyidagi m-llar ishtirok etadi: plagioklaz (kaliyli,
oligoklaz va oligoklaz-andezit, 50—
60%, kaliyli dala shpati (anortoklaz yoki natriyli sanidin, 10—15%),
olivin (2 0% gacha), piroksen (avgit,
salit-avgit, 4—10%), titano-magnetit (4—10%), apatit (1—3% ), ba’zida amfibol va biotit sam uchraydi. Ikkilamchi m-llar sifatida xlorit, albit, kvars, epidot, harbonat,
peolit va temir gidroksidi mavjud.
Rangli m-llarning umumiy miqdori
odatda 25—30% ni tashkil etadi.
Porfirli Tuzilishga ega bo‘lgan M.
larda porfir ajratmalar miqdori
ko‘pincha 5—10% dan ortmaydi. M.
larning umumiy strukturasi afir
yoki porfirli bo‘lishidan qat’i nazar, ularning asosiy massasi odatda
traxit Tuzilishga ega. Asosiy massadagi vulson shishasi ichida dala
shpatlarining mayda kristallari
bir-biriga deyarli parallel joylashgan. M. lar okeanlardagi orollar va sit’alardagi rift mintaqalarida keng tarqalgan ishkoriy )qamda o‘rta ishsoriy bazaltlar formatsiyalari tarkibida (tefrit, traxibazalt, gavayitlar bilan birga) ishtirok etadi, odatda oqma, sill va dayka shaklidagi jismlar ^osil _qiladi. Ular KYergelen, Gavay orollarida, YAngi Zelandiyada, Baykal ortida ko‘p uchraydi.


MUMIYO — MUMIYO m d sh yo i asil — sora
jigar rang, to‘q zangori plastik modda. Tarkibida Sa, Md, Ka, Re, Sg, R
va b. yigirmadan ortik elementdan
iborat moddalar mujassamlangan.
Bundan tashhari M. a. tarkibida qattits parafinli harbon vodorod, oksil, uglevod, aminokislota, yogli kislota, spirt va shunga o‘xshash moddalar bor. U neftdan hosil bo‘ladi, degai mulo^aza mavjud. Otsindi, cho’kindi, metamorfnk t. j. larida uchraydi. O‘rta Osiyoda, Tuvada, Baykal
kuli atrofida, Kavkazsa va boshqa
joylarda protYerozoy davridan to’rtlamchi davrgacha bo‘lgan jinslarda topilgan. Dori-harmon sifatida keng
qo‘llaniladi.