Анорда навдорлик белгиларини аниқлаш


Download 23.96 Kb.
bet3/3
Sana14.02.2023
Hajmi23.96 Kb.
#1196543
1   2   3
Bog'liq
12 амалий машғулот

Кимёвий таркиби. 40-65% гача бўлган анор мевалари хилма-хиллигига қараб шарбат, қобиғи (27,6-51,6%) ва уруғлардан (7,2-22,2%) иборат. Анорнинг энг яхши ўстирилган навларида, қутулиш мумкин бўлган қисми 65-68%, шарбатининг ҳосилдорлиги 78,5-84,5% ни ташкил қилади. Анор меваларининг 100 г қутулиш мумкин бўлган қисмининг энергия қиймати 62-79 ккал, 100 мл шарбат 42-65 ккал.Ўсимлик меваларида тахминан 1,6% протеин, 0,1-0,7% ёғ, 0,2-5,2% тола ва 0,5-0,7% кул бор. Маданий анор навларининг этук мевалари шарбатлари ва пулпа таркибида 20% гача шакар, 0,2 дан 9% гача кислота кислоталари, шу жумладан лимон 5-6% ва оз миқдордаги молик кислота мавжуд.

Анор шарбатида 0.208-0.218% минераллар, шу жумладан марганетс, фосфор, магний, алюминий, кремний, хром, никел, калтсий, мис мавжуд. Витаминлар таркиби (мг%): C - 4.0-8.7; B1 0.04-0.36; B2 - 0,01-0,27; B6 - 0,50; B15 - 0,54; P-витаминига ўхшаш кўплаб моддалар, ниатсин, А витамини ва фолациннинг излари. Анорнинг ёввойи навларининг шарбатида 5-12% шакар, кислотали кислоталар - 10% дан юқори бўлади. Анор шарбатида танинлар ва бўёқлар 0,82-1,13%, флавоноидлар, шу жумладан антосиянинлар 34,0-76,5%. Фенолик бирикмаларга қўшимча равишда, анор шарбатида 15,5-29,2 мг% катехинлар, тахминан 2% оқсиллар, 61-95 мг% аминокислоталар мавжуд (улардан 15 аминокислоталар аниқланган: систин, лизин, ҳистидин, аргинин, аспартик кислота, серин, треонин) , глутамин кислотаси, аланин, гидроксиполин, алфа-аминобутирик кислота), линолеик (40,03%), палмитик (16,46%), олеин (23,75%), линоленик (2) дан ташкил топган 6-20% ёг ъ. , 98%), стеарик (6,78%), бегоник (1,63%) кислоталар. Бундан ташқари, 3,4% азотли моддалар, 12,6% крахмал, 22,4% тселлюлоза. Анор ёғида 272 мг% витамин э мавжуд.


Мева пўстлоғида макроелементлар мавжуд (мг / г): калий - 18.90, калтсий - 4,0, магний - 0.50, темир - 0.05; из элементлари (мкг / г): марганетс - 5,28, мис - 2,50, рух - 3,80, молибден - 0,40, хром - 0,32, алюминий - 33,68, селен - 0,08, никел - 0,32, стронсий - 19,36, бор - 54,40.Анор гулларида Пунитсин бўёғи мавжуд. Ушбу ўсимликнинг барглари 0,2% урол кислотаси мавжудлигини аниқлади. Анор пўстлоғида антигелминтик таъсирга эга алкалоидлар, пиперидин ҳосилалари - изопеллетиерин, метил изопеллетиерин ва псеудопеллетиерин мавжуд.
Собиқ СССР давлатлари ҳудудидаги анор маданиятининг тарихи Кавказда қишлоқ хўжалигининг дастлабки босқичлари билан чамбарчас боғлиқ. Ўрта Осиё давлатлари орасида ёввойи мевали ўсимликларнинг хилма-хиллиги, шу жумладан анорлар учун энг қизиқарли минтақа Копетдагнинг ғарбий қисми билан Туркманистон ҳудудидир. Эрон, Туркманистон ва қисман Афғонистоннинг тайёр маданий шакллари Ўзбекистон, Тожикистон, Қирғизистон ва Қозоғистонга кириб борди. Н.И. Вавилов экспедитсияда бўлган Афғонистондаги анор маданиятини тасвирлаб шундай ёзган: "Анор Афғонистонда жуда кенг тарқалган, унинг хилма-хиллиги жуда юқори, Қандаҳор гранаталарининг сифати ғоят катта бўлиб, шубҳасиз, қадимги селектсия излари, ёввойи Кафиристон ва унинг жанубида жойлашган. шакллари, шунингдек, анорнинг Жануби-Ғарбий Осиёга умумий тутилиши Афғонистоннинг ушбу турнинг шаклланишининг асосий минтақасига яқинлигини кўрсатади. " Б.С. Розанов Ўрта Осиё давлатларида анор маданияти камида 2 минг йил ва ундан ҳам кўпроқ йилларга эга деган хулосага келди.Толстова Хоразм қалъаси Тупроққаъла қазишмаларида, унинг мавжудлиги ИВ асрнинг бошларига тўғри келади.
Анор кўчати асосан тўрт хил усул билан кўпайтирилади.
Биринчи усули - анор донидан, аммо унинг ўсиши секин, сертикан бўлиб, меваси унча катта бўлмайди.
Иккинчи усули - дарахт тагидан ва танасидан ўсиб чиккан ёввойи новдалардан олиб кўпайтирилади. Бу кўчат жуда тез ўсади, аммо хосили кам бўлади.
Учинчи усули- дарахт шохларидан кесиб олиб экилади, бу секин ўссада, хосилдорлиги яхши бўлади.
Тўртинчи усули- анор дарахти танасидан бири ерга эгиб кўмилади. Бу усул «палгари», Фарғона водийсида эса «тизза» дейилади хамда тез амал олиб хосилдорлиги юқори бўлади. Энг маъқул ва яхши амал бўлмиш тўртинчи усулни бахорда анорлар очилиб, ерлари текислангач, мева қиладиган ёки эхтиётсизлик қилиб ярим синган танасини дарахт ёнига кўмилади.
Download 23.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling