Batafsil bayon etilgan

Isfandarmuz  oyi  -  bu  oyni  isfandarmuz  deydilar,  chunki  isfand  pahlaviy  tilida  mevani 
anglatadi,  ya'ni  bu  oyda  mevali  daraxt  va  o'simliklar  ko'kara  boshlaydi.  Oftob  bu  oyda  oxirgi 
Hut burjiga yetib keladi. 
(Umar   Xayyom.   Navro'znoma.   Tarjimon   Urfon   Otajon.   -  Т.: «Mehnat». 1990.) 
           
Mavzu. Sharq mamlakatlari Quyosh, Oy, Oy-quyosh kalendarlari tarixidan. 
Reja: 
1.  Qadimgi Hind kalendarlari. 
2.  Arablarda yil hisobi. 
3.  Mesopotamiyada ishlatilgan kalendarlar. 
 Qadimgi    Hind    kalendari.    Hindistonda  yaqin  vaqtlargacha  turli  xil  kalendarlar,  ya'ni 
Quyosh.  Oy.  Oy-quyosh  kalendarlari  ishlatilgan.  Hindiston  qadimgi  sivilizatsiyaning  o'chog'i 
sifatida kalendarlar tarixi bir necha ming yillarni o'z ichiga oladi. Hindistonda eng ko'p tarqalgan 
kalendarlardan  biri  samvat  kalendaridir.  U  Hindistonning  Shimoliy  va  Markaziy  viloyatlarida 
ishlatilgan. Bu Oy-quyosh kalendari bo'lib, tropik yil va Oy oylari asosida tuzilgan. Kalendarda 
har uch yilda embolistik yil joriy qilingan. Uni hindlar «adikmas»
1
 - deb ataganlar. Shuningdek, 
kalendarda qo'shimcha kunlar (burjiy kalendar asosida) joriy etilgan va ular «titxi» deb atalgan. 
Bu  kalendar  erasi  eramizdan  avvalgi  57-yildan  hisoblangan.  Hindistonda  tarqalgan  у  ana  bir 
kalendar  «Saka  kalendari»dir.  Saka  kalendari  Hindistonning  janubiy  viloyatlarida  qo'llanilgan. 
Saka kalendari Quyosh kalendari hisoblanadi. Saka kalendarida bir yil dastlab olti fasl va har biri 
29, 32 kundan tashkil topgan o'n ikki oydan iborat bo'lgan.  

---