Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi 5580200 − «Bino va inshootlar qurilishi»

 
Ob’ektning qurilish bosh tarhi 
 
QIBL tarkibida ob’ektning qurilish bosh tarhi ishlab chiqiladi. 
Ob’ektning qurilish bosh tarhi − qurilish maydonnining shunday tarhi 
hisoblanadiki, unda qurilayotgan bino (inshoot), qurilish maydonining 
vaqtinchalik devorlari, yo‘llar, maishiy va ma’muriy binolar, omborlar, 
ochiq ombor maydonlari, kommunikatsiyalar, mashina va 
mexanizmlarning joylashuvi, ularning harakatlanish sxemalari, havfli 
zonalar, qurilish maydonining yoritilishi ko‘rsatilgan bo‘ladi. 
Ob’ektning qurilish bosh tarhi odatda binoning bosh tarhi masshtabida 
chizilgan chizma shaklida bajariladi. 
Ob’ektning qurilish bosh tarxini ishlab chiqishda boshlang‘ich 
ma’lumotlar sifatida quyidagilar qabul qilinadi: binoning bosh tarhi, ob’ekt 
qurilishining kalendar grafigi, ishchilarning harakatlanish grafigi, moddiy-
texnik resurslarga bo‘lgan extiyoj qaydnomasi, qurilishning suvga, elektr 
energiyasiga, vaqtinchalik bino va inshootlarga bo‘lgan talabi, qurilish 
maydonining yoritilishiga taalluqli hisoblashlarning natijalari. 
Тushuntirish xatida keltiriladigan qurilish maydonini tashkil qilish 
bo‘yicha asosiy tamoyillar va qoidalar mahalliy tabiiy iqlim sharoitlarini 
hisobga olib ishlab chiqiladi. 
Ob’ektning qurilish bosh tarhi bino (inshoot) barpo qilinishining yoki 
ishlar bajarilishining turli bosqichlari uchun ishlab chiqiladi: yer osti sikli, 
yer usti sikli, montaj ishlarini bajarish, tom qoplamasini qurish, pardozlash 
ishlarini bajarish davri uchun ishlab chiqilgan qurilish bosh tarhlari shular 
jumlasidandir. 
Qurilish bosh tarhining grafik qismida shartli belgilar, qurilishni tashkil 
qilish uchun zarur bo‘lgan vaqtinchalik bino va inshootlar, montaj 
qurilmalari va moslamalari ro‘yxati (jadval ko‘rinishida), hamda texnik-
iqtisodiy ko‘rsatkichlar keltirilgan bo‘ladi. Qurilish bosh tarhining texnik-
iqsodiy ko‘rsatkichlari qatoriga quyidagilar kiradi: vaqtinchalik 
10

---

kommunikatsiyalar, bino va inshootlarning qiymati, vaqtinchalik yo‘llar va 
yo‘laklarning davomiyligi va qiymati, omborxonalar va ochiq ombor 
maydonlarining yuzasi va qiymati, qurilish maydonini tashkil qilish 
bo‘yicha QMIning qiymati. 
QIBLning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari qatoriga esa quyidagilar 
kiradi: QMIning hajmi, qiymati, QMIni bajarish muddati, asosiy QMIning 
mexanizatsiyalash darajasi, binoning 1 m
3
hajmga yoki 1 m
2 
yuzasiga 
to‘g‘ri keluvchi mehnat sarfi, ishlar hajmining bir birligiga to‘g‘ri keluvchi 
mehnat sarfi yoki mehnat unumdorligini aniqlash uchun qabul qilingan 
boshqa ko‘rsatkichlar.