Ràdiîàktiv yemirilish qînuni. Yadrîning ràdiîàktiv nur chi-
qàrish bilàn bîshqà yadrîgà àylànishi ràdiîàktiv yemirilish yoki
sîddàginà yemirilish dåyilàdi. Ràdiîàktiv yemirilgàn yadrî înà
yadrî, hîsil bo‘lgàn yadrî esà bîlà yadrî dåyilàdi. Õo‘sh, bu
yemirilish birîr qînungà bo‘ysunàdimi? Êo‘plàb tàjribàlàrning
ko‘rsàtishichà, qàràlàyotgàn hàjmdàgi ràdiîàktiv àtîmlàr sîni
vàqt o‘tishi bilàn kàmàya bîràdi. Bà’zi elåmåntlàrda bu kàmàyish
minutlàr, hàttî såkundlàr dàvîmidà ro‘y bårsà, bà’zilàrida
milliàrdlàb yil dàvîm etàdi. Umumàn îlgàndà, yadrîning yemirilishi
tàsîdifiy hîdisàdir. Shuning uchun, u yoki bu yadrîning bårilgàn
vàqt îràlig‘idà yemirilishi stàtistikà qînunlàrigà bo‘ysunàdi. Ràdiî-
àktiv elåmåntning àsîsiy õàràktåristikàlàridàn bittàsi hàr bir àtîm-
ning bir såkund dàvîmidà yemirilish ehtimîli bilàn àniqlànàdigàn
kàttàlikdir. U l hàrfi bilàn bålgilànàdi và ràdiîàktiv yemirilish
dîimiysi dåyilàdi.
Àgàr bîshlàng‘ich mîmånt t = 0 dà N
0
tà ràdiîàktiv àtîm
màvjud bo‘lsà, t mîmåntdà qîlgàn ràdiîàktiv àtîmlàrning sîni
N = N
0
e
-lt
(34.1)
qînungà muvîfiq àniqlànàdi. Bu yerdà e » 2,72 – nàturàl lîgàrifm-
ning àsîsi. (34.1) ifîdà ràdiîàktiv yemirilish qînuni dåyilàdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |