Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida

9 .2 . P a x ta -to ’q im a c h ilik k la ste r la r in i ta sh k il etis h n in g  
ta sh k iliy - h u q u q iy a so sla ri.
Z am onaviy 
p axta-to'qim achilik 
klasterini 
rivojlantirishni 
davlat 
tom onidan qo'llab-quvvatlash uchun O 'zbekistonda ishlab chiqarilm aydigan, ushbu 
klaster ehtiyojlari uchun olib kelinadigan uskunalar, m axsus transport vositalari va 
texnika, hayvonlar va o 'sim lik lar, veterinariya preparatlari, xom ashyo va 
materiallar, qurilish m ollari va issiqxona kom plekslari 2022 yilning 1 yanvariga 
qadar m uddatda bojxona to io v la rid a n
ozod qilindi. 
Shuningdek, paxta-
121

---

to 'q im ach ilik klasterlari paxta sanoatini rivojlantirish va q o'llab-quvvatlash uchun 
belgilangan bir qancha im tiyozlarga ega, jum ladan:
-ferm er x o 'jalik larig a pax ta-to ‘qim achilik ishlab chiqarishining tegishli 
tashkilotchilari 
tom onidan 
kontraktatsiya 
shartnom asida 
nazarda 
tutilgan 
m iqdorlarda va shartlar asosida avans berish;
-paxta-to'qim achilik ishlab chiqarishi tashkilotchilari paxta xom ashyosini 
yetishtirish va ularga yetkazib berishni m oliyalashtirish uchun M oliya vazirligi 
huzuridagi Q ishloq x o 'jalig in i davlat tom onidan q o ‘llab-quvvatlash ja m g ‘arm asi 
m ablag'lari hisobidan kreditlar ajratish.
T o'qim achilik korxonalariga xizm at k o'rsatuvchi injiniring, dizayn- 
m odam arkazlari faoliyatini y o ig a q o 'y ish esa texnologik innovatsiyalam i am alga 
oshirish im konini beradi. R espublikam iz viloyatlarida am alga oshiriladigan klaster 
loyihalari viloyatlardagi to 'q im ach ilik korxonalari, ferm er x o 'jalik lari, y o g '-m o y va 
boshqa b ir qator tarm oqlam ing o 'z a ro
integratsiyalashuv 
im koniyatlarini 
kengaytirm oqda. “O 'zto 'q im ach ilik san o at” uyushm asi tom onidan 2018-2021 
yillarda am alga oshiriladigan klaster loyihalari 30 tani tashkil etib, 2018 yil 
davom ida 15 ta klasterlar o 'z faoliyatini boshladi va ularga 283,0 m ing gektar yer 
ajratildi. 2019 yilda respublikada p axta-to'qim achilik klasterlari soni 61 taga 
k o 'p a y d i va paxta tolasini qayta ishlash darajasi 51 foizga, 2020 yilda esa 78 foizga 
etkazildi.
T o 'q im ac h ilik sanoatida klaster tashabbuskorlari uchun quyidagi shart- 
sharoitlar yaratib berildi:
- g 'o 'z a n in g seleksiya navlarini m ustaqil ravishda joylashtirish huquqi;
- ferm er xo'jaliklari uchun nazarda tutilgan shartlar asosida qishloq xo'jaligi 
texnikasi, m ineral o 'g 'itla r, y o qilg'i-m oylash va boshqa m ateriallam i xarid qilish 
tartiblarini tatbiq etish;
- im port qilinadigan texnika, m ineral o 'g 'itla r v a boshqa m ateriallarga 
b ojxona va soliq im tiyozlari qo'llanilishi;
- paxtadan olingan chigitni qaytarish asosida y o g '-m o y korxonalariga, y o g '- 
m oy m ahsulotini keyinchalik birja savdolari orqali realizatsiya qilish huquqi;
- q o 'sh im ch a m ahsulotlam i m ahalliy iste’m olchilarga birja savdolari yoki 
to 'g 'rid a n -to 'g 'r i sotish huquqi;
- jam g 'arm ad an yiliga 3 foizdan ortiq b o 'lm ag an foiz stavkasi b o 'y ich a 
p axta xom ashyosi sotadigan ferm er xo'jaliklarini m oliyalashtirish uchun 
m ab lag 'lar ajratilishi;
- hududida joylashgan paxta tozalash korxonalari va paxta tayyorlash 
punktlarining bino ham da inshootlam i 5 yil m uddatga b o 'lib to 'la sh sharti bilan 
baholash qiym atida sotib olish im koniyati yaratildi.
122

---

M a’lum ki, sanoat tarm oqlarini klasterlash strategiyasini am alga oshirish