Dalton qonuni aralashma tarkibining berilish usullari aralashma tarkibi

ARALASHMA TARKIBI, HAMDA UNI KOMPONENTLAR KO’RSATKICHLARI ORQALI IFODALASH
Agar aralashmaning tarkibi berilgan va komponentlarining termodinamik xossalari ma’lum bo‘lsa, hamda aralashmaning umumiy bosimi berilgan bo‘lsa, u holda aralashmaning termodinamik xossalarini topish mumkin.
Masalan, aralashma 3 ta komponentdan iborat bo‘lsin. Xar qaysi komponent uchun Klapeyron tenglamasini yozamiz:
р₁v = m₁R₁T
р₂v = m₂R₂T
р₃v = m₃R₃T
bu yerda р₁, р₂, р₃ – komponentlarning parsial bosimlari; v – aralashmaning hajmi; m₁, m₂, m₃ – komponentlarning massalari; Т – barcha komponentlar uchun bir xil bo‘lgan absolyut harorat.
Yuqoridagi ifodalarni qo‘shamiz:
(р₁ + р₂ + р₃ )v = (m₁R₁ + m₂R₂ + m₃R₃ )T
bunda Dalton qonuniga ko‘ra р₁ + р₂ + р₃ = Р bo‘ladi, u holda:
Рv = (m₁R₁ + m₂R₂ + m₃R₃ )T (64)
Рv = mRT (65)
(64) ni (65) ga bo‘lamiz va aralashmaning gaz doimiysini aniqlaymiz:
(66)
yoki
R = g₁R₁ + g₂R₂ + g₃R₃ (67)
ni etiborga olsak,
R = g₁R₁ + g₂R₂ + g₃R₃ = (68)
Aralashmaning solishtirma hajmi:
РV = mRT
dan

bunda
Рv = RT
yoki

Gazning parsial bosimi massaviy ulush orqali Klapeyron tenglamasidan aniqlash mumkin:
(69)
Agar gazning tarkibi hajmiy ulushlarda berilsa, Boyl – Mariott qoninidan foydalanib, parsial bosimni Т – const da quyidagi tenglamadan aniqlanadi:
Р_iV = PV_i ва Р_i = = r_iP (70)
(70) tenglamaga asosan, xar bir gazning parsial bosimi gazlar gazlar aralashmasi umumiy bosimining hajmiy ulushiga ko‘paytmasiga teng. Gazlarning
hajmiy ulushlari maxsus qurilmalar – gazoanalizatorlar yordamida aniqlanadi.