Elektrotexnika

Topshiriq

1. 
   TETpog‘onasitasvirlanganlaboratoriyastendinio‘rganibchiqing.
   
2. 
   TETpog‘onasidao‘rnatilganhisoblagichlarnio‘rganibchiqing.
   
3. 
   Hisoblagichlardanso‘ralganqiymatlarniolib,quyidagijadvalnito‘ldiring.
   

Ko‘rsatkich	+W, kW∙s	-W, kW∙s	∑W, kW∙s	QI, kVAr	QII, kVAr	^QIII^, kVAr	QVI, kVAr	∑Q, kVAr
Elektrenergiya
Qabulqilib olish
Xususiyehtiyoj uchun
Maishiy iste’molchilar

Hisobotnirasmiylashtirish
Hisobot–ishdanmaqsad,laboratoriyanatijalaridan(ishnibajarishtartibiorqali aniqlanadiganketma-ketlikda)tashkiltopishikerak.
Hisobotdaquyidagilarkeltiriladi:

• 
  laboratoriyastendiningsxemasi;
  
• 
  laboratoriyastendielementlariningpasportma’lumotlari;
  
• 
  jadvallar ko‘rinishida keltiriladigan laboratoriya asosida aniqlanganquvvatlarva energiyalar qiymatlari;
  
• 
  ishnatijalarinitahlilqilishvaxulosalar.
  

ENHAT tizimi o‘lchash (past pog‘ona), aloqa (o‘rta pog‘ona) vama’lumotlarniqaytaishlashni(yuqoripog‘ona)qamraboladiganuchpog‘onali
piramida hisoblanadi. Past pog‘ona nimpog‘onalarni o‘z ichiga oladi, binobarin,tizimningarxitekturasima’lumotlarnitizimiyintellektualo‘lchashasbobiboshqaturdagienergiyaturlarini(suv,gaz,issiqlik,harorat)o‘lchaydiganqurilmadan olishiga imkon beradi. Bu qurilmalardan ma’lumotlar simli yokisimsizaloqa yordamidaolinishimumkin.
Shuningdek, oldingi avlod qurilmalaridan impulslarniintelektual o‘lchashasbobi M-shinasida qayta ishlash uchun qulay bo‘lgan shaklga o‘zgartiradiganturlio‘zgartirgichlar (simliva simsiz) ko‘zdatutilgan.ENHATniqurishdamuhim xususiyat – ENHAT yechimlarini boshqa yetkazib beruvchilar tizimiyqurilmalaribilano‘zarota‟sirlashishimkoniyatihisoblanadi.“Iskraemeko”dabuma’lumotlarniuzatishochiqhalqarostandartlarivaprotokollarining(IEC61334,HDLC,DLMS/COSEM,TCP/IP,FTP,SNMP)qo‘llanilishibilanta‟minlanadi.Tizimfoydalanuvchisharoitlarigadinamikmoslashishnita‟minlash bilan turli aloqa yo‟nalishlarini (DLC, RF, GSM/GPRS, RS485, M-Bus,ETHERNET)qo‘llab-quvvatlaydi.Tizimkomponentlarigaqurilmanisinxronlashtiradigan ilg‘or yechimlar (signal kuchi va sifatini o‘lchash, qabulqilish-uzatish adaptiv tizimi, o‘rnatish, boshqarish va h.k.) o‘rnatilgan, shuninguchunqo‘shimchauskunalartalabqilinmaydi.Bularningbarchasibirbutunsifatida ENHAT tizimini sozlash, ishga tushirish va ishlashini ushlab turishgaimkon beradi. Foydalanuvchi uchun qulay DT yagona tarmoqni nazorat qilish,ma’lumotlarni oddiy o‘qish, ma’lumotlarni buyurtma bo‘yicha o‘qish, oldindanto‘lovtiziminingishlashi,iste’molnicheklash,masofadano‘chirish,ya‟nio‘lchovnuqtasinito‘liqnazoratqilishniqo‘llab-quvvatlaydi.
MI da ENHAT tizimini joriy etish masalasi bugungi kunda dolzarb bo‘libqolmoqda.Buelektrenergiyasitariflariningdoimiyo‘sibborishivaelektrenergiyato‘lovlarinito‘lamaslik,elektrenergiyasidanmaqsadlifoydalanilmaslikbilanbog‘liq.Buyerdaasosiymasalako‘pqavvatlivahovliturur-joybinolarining elektr energiya iste’molini hisobga olish bilan bog‘liq. Obyektlardamaishiy iste’molchilarnihisobgaolishnitashkiletishdaquyidagimummolarvujudgakeladi:

• 
  hisobgaolishasboblarisoniningko‘pligi(gapo‘nlabvayuzminglabhisobgaolishnuqtalarihaqida borishi mumkin);
  
• 
  kattahajmdagihisobgaolishasboblarinio‘rnatishvaaloqaliniyasiniyotqizishbilan bog‘liq sozlash ishlari;
  
• 
  ko‘psonliko‘rsatkichlarnisaqlash,qaytaishlashvatahlilqilishnitashkiletishning murakkabligi;
  
• 
  o‘lchashnuqtasidanuzoqmasofadajoylashganko‘psonliasboblardanko‘rsatkichlarni yig‘ishdagitezkorlikningpastligi;
  
• 
  tizimniqurishgasarflanadiganiqtisodiyharajatlar.
  

MIENHATtiziminitashkiletishningquyidagivariantlariniajratibko‘rsatish mumkin:

1. 
   Axborottizimigakiradiganhisobgaolishasboblariabonentlarxonadonlarida va kiritish taqsimlash qurilmalarida (KTQ) o‘rnatiladi. Asosiyvazifa esa, har bir hisobga olish nuqtasi bo‘yicha energiya sarfini oy kesimidatahlil qilishdan iborat. Ba‟zan (3 oyda bir marta) energiya sotish tashkilotlarielektrenergiyasiiste’molininazoratqilishmaqsadidaelektrenergiyasihisoblagichlariko‘rsatkichlariniqiymatlariniolishnitalabqiladi.Bundayhisobgaolishvariantielektrhisoblagichlariniuzoqmasofadanboshqarishmasalasibilanbirga:tarifjadvalinimarkazlashtirilganalmashtirishvaiste’molchilaryuklamasini cheklashmasalalarihamkeltiribchiqaradi.
   
2. 
   Axborottizimigakiradiganhisobgaolishasboblarifaqatko‘pqavatliuylarning KTQ da va 0,4 kV nimpodstansiyalaridan chiqadigan transformatorlarfiderlarida o‘rnatiladi. Birinchi masala tarmoq kompaniyalari uchun dolzarb, unimstansiyalardan chiqadigan fiderlarda o‘rnatilgan hisoblagichlardan yuklamaprofilini va elektr tarmoq toki, kuchlanishi, quvvati, cos φ, chastota va boshqaparametrlari to‘liq ko‘rsatkichlar to‘plamini operativ yig‘ishdan iborat. Ikkinchimasala energiyani sotish tashkilotlari uchun dolzarb sanalib, uylarning KTQ dao‘rnatilgan hisoblagichlardan har oyda elektr energiya iste’moli to‘g‘risidagima’lumotlarni aniqlashdan iborat.
   

MIENHATquyidagilarbilanjihozlangan:

1. 
   Energiyasistemagabog‘liqbo‘lmaganxotiralivamasofadanboshqariladiganhisoblagichlar:
   

• 
  hisobgaolishasboblaridanko‘rsatkichlarnio‘qish;
  
• 
  hisobgaolishasboblariniqaytadasturlash;
  
• 
  yuklamani cheklash yo‘li bilan energiya iste’molini boshqarish, zaruratbo‘lganidauniuzish;
  
• 
  hisobga olish asboblari hodisalarini, ruxsat etilmagan ulanish faktlariniro‘yxatga olish;
  
• 
  quvvatningoniyqiymatinio‘qish(“muammoli”iste’molchilarnianiqlash).
  

2. 
   Interfeysmodulivahisoblagichlarkontrolleriko‘pkanallitarmoqmodemlarifunksiyalarima’lumotlariniyig‘ishvauzatishqurilmalari.Buqurilmalar hisobga olish asboblaridan joriy axborotlarni xotirada saqlaydi vama’lumotlarniyig‘ishlokalblokigaelektrtarmoqbo‘yichauzatadi;
   
3. 
   Dispetcherlikbo‘limiga axborotlarni uzatish bo‘yicha elektr tarmoqlarmodemlarining ishlashini boshqarish funksiyalarini ishlatadigan ma’lumotlarniyig‘ishlokalbloklari;
   
4. 
   Energiya resurslarini hisobga olish asboblarining ko‘rsatkichlarini qaytaishlash,iste’mol qilinganresurslaruchunto‘lovsummalariqiymatlarinihisoblash, hisoblarni yozib berish bo‘yicha markaz hisoblangandispetcherlikbo‘limlari;
   
5. 
   Qavatlararo qutida joylashgan interfeys modulli elektr tarmoq modemi,unga informatsion kabel yordamida energiya resursini hisobga olish asbobiningtelemetrik chiqishi ulanadi. Bu yerda keladigan axborotlar vaqtga bog‘lanadi vao‘rnatilgandasturbo‘yichaqaytaishlanadivamarkaziydispetcherkompyuteriga yuboriladi;
   
6. 
   Iste’mol qilinadigan resurslar haqida axborotlarni ro‘yxatga olish, qaytaishlashvaaksettirishapparatlar-dasturiykompleksihisoblanganmarkaziydispetcherlikbo‘limi.Markaziydispetcherlikbo‘limiDTiyig‘ilganaxborotlarniqaytaishlashnatijalari sifatidaquyidagi funksiyalarniishlatishimumkin:
   

• 
  hisoblarniyozibberish;
  
• 
  harbirxonadonuchunhisoblarnibosmadanchiqaribberish;
  
• 
  hisoblarniyangilash;
  
• 
  guruhlarbo‘yichabalansnibildirish;
  
• 
  o‘rnatilganshakldahisobotlarnishakllantirish.
  

2.