Fermentlar. Fermentli kataliz nazariy asoslari. Ferment-substrat kompleks tushunchasi. Fermentlarning aktiv markazi haqida tushuncha. I va II komponentli fermentlar

2. Fermentlar faolligiga muhit pHning ta`siri.  

Fermentlar  muhit  pHning  o’zgarishiga  juda  ham  sezgirdir,  ya`ni  har  bir 

ferment  muhit  pHning  ma`lum  qiymatida  maksimal  faollikka  ega  bo’ladi.  Bu 

---

qiymat pH optimumi deb ataladi. Ko’p fermentlar neytral sharoitda yuqori darajada 

faol  bo’ladi.  Fermentlarning  faolligi  pH  qiymatiga  qarab  keskin  o’zgarib  turadi. 

pHning optimal qiymati turli fermentlar uchun bir xil emas. 

 

Fermentlar faolligiga muhit pHning ta`siri 

Ferment 

pH 

 

Ferment 

pH 

Pepsin 

Katepsin B 

So’lak amilazasi 

Ichak saxarozasi 

Amilaza  (undirilgan 

don shirasi) 

1,5 – 2,5 

4,5 – 5,0 

6,8 – 7,0 

5,8 – 6,2 

4,9 – 5,2 

 

Katalaza 

Ureaza 

Pankretik lipaza  

Tripsin 

Arginaza 

6,8 – 7,0 

7,0 – 7,2 

7,0 – 8,5 

7,5 – 8,5 

9,5 – 10,0 

Masalan:  pHning  optimal  qiymati  pepsin  uchun  1,5-2,0;  so’lak  amilazasi 

6,8-7,0;  tripsin  7,8  ga  teng.  pH  muhitning  o’zgarishi  ferment  faoliyatini 

pasayishiga  yoki  butunlay  to’xtashiga  olib  keladi.  Natijada  fermentning  faol 

markaz strukturasi buziladi.