Fizikadan masalalar yechish texnologiyalari 1-mavzu. Nuqta kinematikasi, Qattiq jism kinematikasiga doir masalalar yechish


Potensial elektrostatik maydonning energetik xarakreristikasi bo’lib skalyar kattalikdir


Download 1.49 Mb.
bet18/39
Sana31.10.2020
Hajmi1.49 Mb.
#139389
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   39
Bog'liq
Физикадан масалалар ечиш технологиялари


Potensial elektrostatik maydonning energetik xarakreristikasi bo’lib skalyar kattalikdir.

Ikkita nuqtaviy zaryaddan hosil bo’lgan fazoning biror nuqtasidagi natijaviy potensial zaryad ishoralariga bog’liq bo’lmagan har bir zaryad xosil qilgan potensiallarining algebraik yig’indisiga teng. (+) ishorali zaryad o’zining atrofida (+) ishorali potensial hosil qiladi. (-) ishorali zaryad o’zining atrofida (-) ishorali potensial hosil qiladi.

Elektr sig’imi. Kondensatorlar. Kondensatorlar energiyasi.

Jismning o’zida elektr zaryadlarini to’play olish qobiliyatiga elektr sig’imi deyiladi.

[V/m=F]

Bir-biridan dielektrik bilan ajratilgan, orasidagi masofa o’lchamlariga nisbatan kichik bo’lgan o’tkazgichlar sistemasiga kondensatorlar deyiladi. O’tkazgichlarning sig’imi ularning geometrik o’lchamlariga bog’liq.



Yassi kondensatorning sig’imi, (S- har bir kondensatorning yuzi, d-plastinkalar orasidagi masofa, ε-dielektrikning singdiruvchanligi).



Sferik kondensatorning sig’imi, (r, R- mos xolda ichki va tashqi sferalarning radiuslari.)



R=∞ da yakkalangan shar sig’imi.









Umumiy holda kondensatorlar elektr maydon energiyasi(potensial) quyidagi uch formuladan biri orqali topiladi.

[J]

Kondensatorlarni ketm-ket ulaganda zaryad, kuchlanish va sig’im



Kondensatorlarni parallel ulaganda zaryad, kuchlanish va sig’im





Kondensator uchun xususiy hollar.

a) S1 va S2 sig’imli kondensatorlarni U kuchlanish manbaiga ketma-ket ulaganda har bir kondensatorda xosil bo’ladigan kuchlanishlar U1 va U2 quyidagicha:



b) S1 va S2 sig’imli kondensatorlarni U kuchlanish manbaiga parallel ulaganda har bir kondensatorda xosil bo’ladigan zaryadlar q1 va q2 quyidagicha:



v) q1 va q2 zaryadlargacha zaryadlangan S1 va S2 kondensatorlarni manbadan uzib, ularni parallel ulanganda, har bir kondensatordagi zaryadlar (q1 va q2) quyidagicha bo’ladi:



g) U1 va U2 potensiallar farqi hosil qilinib, manbadan uzilgan S1 va S2 kondensatorlarni o’zaro parallel ulanganda, hosil bo’lgan natijaviy potensiallar farqi U’ quyidagicha:



d) Sig’imi S bo’lgan yassi kondensatorning qoplamalari orasidagi masofaning yarmi ε1 dielektrik bilan, qolgan yarmi ε2 dielektrik bilan to’ldirilsa, hosil bo’lgan sig’im S’ quyidagicha:






e) Sig’imi S bo’lgan yassi kondensatorning qoplamalari yuzasining yarmi ε1 dielektrik bilan, qolgan yarmi ε2 dielektrik bilan to’ldirilsa, hosil bo’lgan sig’im S’ quyidagicha:



z-1) Agar zaryadlab manbadan uzilgan yassi kondensatorning qoplamalari orasiga singdiruvchanligi ε bo’lgan dielektrik kiritilsa, u holda C, q, U, W, E quyidagicha:



Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling