Geografik axborot tizimlari

Topshiriqni bajarish bo‘yicha vazifalar 
1. ArcMap dasturini oching va rastrli mavzuli manba xarita qatlamini 
yuklash:
- rastr qatlamlari; 
- maydonli qatlam; 
- chiziqli qatlami; 
- nuqtali qatlamlarni.
2. Rastrli qatlamlarni fazoviy bog‘lash: 
- tayanch nuqtalar koordinatalarini aniqlash, 
- kamida 4 ta tayanch nuqtalar koordinatalarini kiritish;
- fazoviy bog‘langan rastrni kompyuter xotirasida saqlash.
3. ArcMap asosiy oynasida ishlash: 
- xaritani raqamlash uchun tayyorlash;
- koordinata tizmlarini o‘rnatish va o‘zgartirish; 
- xaritani yiriklashtirish va maydalashtirish; 
- masshtabni o‘zgartirish;
- koordinatalar to‘rlari qiymatlarini o‘zgartirish. 

---

15 
Topshiriqni bajarish tartibi 
1. ArcMap ilovasiga mavzuli qatlamlarni yuklash
ArcGIS 
dasturini 
kompyuterga 
o‘rnatgandan so‘ng “Пукс” da papka 
holatida u paydo bo‘ladi. Bu papka 
ichida 
ArcCatalog, 
ArcGIS 
Administrator, ArcGlobe, ArcMap hamda 
ArcScene 
ilovalari 
joylashgan. 
Bu 
ilovalar 
haqida 
oldingi 
bo‘limda 
ma’lumotlar keltirilgan edi. Hozir 
ArcMap ilovasi tanlanadi. 
8-rasm. ArcMap ilovasiga 
kirish
9-rasm. ArcMap ilovasiga ma’lumotlarni 
yuklash buyrug‘i
9-rasmda keltirilgan “Add Data” buyrug‘i tanlanib, yaratilgan 
mavzuli qatlamlarni va xarita uchun geografik asosni (o‘qituvchi 
tamonidan berilgan variant asosida) chaqirib olamiz. So‘ngra 1-
topshiriqda bajarilgan, ya’ni ArcCatalog ilovasida yaratilgan, mavzuli 
qatlamlar (chiziqli, maydonli, nuqtali) yuklab olinadi. ArcMap 
ilovasining ishchi oynasi quyidagicha ko‘rinadi (10-rasm).

---

16