Hujjat tekshirish natijalari Tekshiruvchi: Botirova Nodira Sherali qizi (ID: 13187) Tashkilot

5
5
5
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2

---

imkon boricha yondovasiz bo'lishi kerak, chunki yondova tomning mustahkam
qismi hisoblanadi va doimiy tekshirib, qarab turishni talab qiladi.
Tom va yopmalar tomlar nishablarining qiyaligi nishab qiyaligi bilan
gorizont orasidagi uning gorizontal holatiga nisbati bilan, ya'ni protsentlarda (%)
yoki kasrlarda ifodalangan qiyalik burchagining tangensi bilan o'lchanadi.
Tom va yopma tomlar qiyaligiga qarab ikki guruhga bo'linadi:
qiyaligi 5 % va undan ortiq bo'lgan
nishab tomla;
qiyaligi 0 dan 5 % gacha bo'lgan tekis tomlar.
Chordoqning balandligi uning ichida bemalol yurish imkoniyatidan kelib
chiqqan holda o'rtacha 1,6 m dan kam bo'lishi mumkin emas.Hozirgi kunga
kelib tom yapmalarining ham turli ekologik toza va chidamli turlari ishlab
chiqarilmoqda.
Temir cherepitsa–varoq to'shama tunika ko'rinishdagi yupqa po'lat,
aluminiy yoki misdan tayyorlangan, polimer bo'yoq qatlami bilan qoplangan,
sovuq bosim yordamida maxsus ishlov berilgan (pro llangan) tombop ashyo
hisoblanadi. Po'latdan tayyorlangan cherepitsa qiyalik burchagi 14°ga teng
bo'lgan sharoitda tom yopish uchun qo’llaniladi. Tom yopishning ushbu turidan
–50°C dan Q50 °C gacha bo'lgan havo haroratida atrof muhitning zararsiz yoki
kam zararli sharoitlarda foydalanish tavsiya etiladi.
Po'lat cherepitsaning umumiy og’irligi 1 mg hisobida taxminan 5 kg ni
tashkil etadi (taqqoslash uchun: sopol – 38–40 kg, shifer – 10–15 kg).
Tarkibi kam uglerodli po'latdan tayyorlangan tunika varoq. Uning yuzasi
elektroliz yo'li bilan yoki eritmaga solish usuli bilan ikkala tomondan simli
himoyalovchi qatlam bilan qoplanadi, keyingi qatlam xomaki (gruntovka)
himoyalovchi tabiiy qoplama bo'lib, uning ustidan rangli polimer surtiladi.
22
Polimer qatlam deformatsiya bo'lganda egiluvchan va bardoshli bo'lishi lozim.
Natijada po'lat cherepitsa zanglashga chidamli va rangning tiniqligi
ta'minlanadi. Qoplamalar o'z xususiyatlari, qalinligi va narxlar bo'yicha
farqlanadi. Eng keng tarqalgan qoplamalar quyidagilar qisoblanadi: poliester
(RE qalinligi 25–30 mikron), poliuretan (Ri qalinligi 50 mikron) Ammo,
mustahkam o'rnatilmagan po'lat cherepitsa yomg’ir va shamol paytida shovqin
soladi. Buning uchun tom yopishda maxsus tovushni o'tkazmaydigan qoplama
(odatda tovush o'tkazmaydigan qatlamni issiqni o'tkazmaydigan qatlam bilan
birlashtirgan holdalar ishlatiladi.
ONDULIN – yapaloq shiferga nisbatan uzoq muddatda foydalanishga
mo'ljallangan, 15 yil kafolati va 50 yil foydalanish muddatiga ega tombop ashyo.
To'lqinsimon ONDULIN tarkibida sog’liq uchun zararli bo'lgan moddalar yo'q va
u faqat ekologik toza ashyolardan tayyorlanadi. ONDULIN tombop ashyo sifatida
turli iqlim sharoitlarida nihoyatda chidamli hisoblanadi. ONDULIN tarkibida tosh
paxta, mineral bog’lovchilar yo'q, u oson kesiladi va mix qoqanda yorilmaydi dars
ketmaydi
Ondulin chirimaydi,harorat –35°C dan Q70 °C gacha bo'lganda ham
xossalari o'zgarmaydi. U kislotalar, ishqorlar va sanoat gazlarga nisbatan
kimyoviy jihatdan bardoshli. Ondulin yengil, oson egiluvchan ashyo bo'lib, eski
tombop materialning ustiga ham yopilishi mumkin. Mustahkamligi–60 kg
sG'kv.m.
Supermarketning interyer yechimini boshlashdan oldin ushbu mavzu
yuzasidan ma’lumotlar to’plandi, Supermarket to’g’risida umumiy tushuncha
hosil qilindi.Supermarket binosimizning kirish qismi katta fayedan tashkil topgan
bo’lib, pollari kafeldan, pataloklari gipsakartondan foydalanilgan. Mijozlar uchun
ko’pkina o’rindiqlar bor.
Supermarket binosimizni 3 – qavatida kichik dam olish va tamaddixona qismi
yog’och materiallardan foydalanilgan. Pollari tarket, devorlari gipsakarton,
5

---

kalonnalar yog’ochdan, to’siqlar MDFdan, patalok qismi dekorativniy taxtadan va
23
Landshaft dizayn
sun’iy yoritkichlardan foydalanilgan. Restoran qismining badiiy dizayni tabiat
uyg’unligiga moslashtirib na s ranglardan yaratilgan.
Supermarket binosimizning birja qismiga alohida etibor berilgan. Birjaning
maqsadi ochiq savdolarni tashkil qilish va o’tkazish yo’li bilan birja tovarlari bilan
savdo qilishga zaruriy sharoitlarni yaratish. Birja savdolarini tashkil qilish talab va
taklif asosida birja tovarlari narxlarini shakillantirish yo’li bilan birja tovarlar
bozorini yaratishdir.
Birja qismida yuqori qismi temir konstruksiya bo’lib, gipsakartondan bezak
berilgan. Pollari kafeldan, devorlari esa gipsakartondan.Tovar oldi sottisini
kuzatish maqsadida qo’shimcha monitorlar qo’yilgan.
Landshaft dizayni arxitekturaviy–dizaynerlik obyektlarini loyihalashda
ijtimoiy, demogra k, tabiiy–iqlimiy, ekologik, shaxarsozlik, estetik, millilik kabi
qator omillarga amal qilgan xolda kompleks yondashishni taqazo qiladi.
Ushbu zamonaviy loyiha hududini obodonlashtirishda zamonaviy landshaft
dizayni elementlaridan foydalanib, qiziqarli yechimlar ishlab chiqishga xarakat
qilindi.
O'rindiqlar joylashtirish joyiga qaramasdan vazifasi, yana shuningdek shakli,
o'lchovi, ishlatilinadigan materiali va o'rindiqning rangi belgilanadi.Xar qanday
o'rindiq, avvalambor foydalanishga qulay bo'lishi, shakli bo'yicha oddiy, ularning
rangi esa–uzviy ravishda huduning umumiy rang yechimini to'ldirishi kerak.
Landshaft obyektlarida dekorativ yoritish eng ko'p ahamiyatga egadir. Yaxshi
bajarilgan dekorativ yoritish yordamida yaxshi ko'rinish e ekti va katta hayajonli
xarakatlariga erishish mumkin. O'simliklar va gullarning pastdan yoritilishidan
foydalanib va yorug'likni masus qoplash bilan qiziq kechki senariyni yaratish
mumkin. Demak, hududning landshaft yechimini ishlab chiqishda joyning zarur
darajada yoritilishiga ham e'tibor qaratiladi.
24
Binomiz hududida moshinalar uchun alohida stayankalar ajratilgan bo'lib, bu
staykalar Supermarket binosimizga tashrif buyurgan mexmonlarning mashinalari
uchun qulay joy hisoblanadi.
25
Bakalavr diplom loyihasiga
«QURILISH KONSTRUKSIYALARI» BO’LIMI
Mavzu: Surxondaryo viloyati, Denov tumanida qurilishi mo‘ljallangan
“Supermarket binosi”ni taklif loyihalash
Diplomant: Safarov Y.CH._________
(F.I.Sh., imzo)
Bo’lim bo’yicha
konsu’ltant:__Ablayeva O’._________
(F.I.Sh., imzo)
Mutaxassislik bo’yicha
konsu’ltant:__ Xalikov S.R.__________
(F.I.Sh., imzo)
26
Dastlabki ma’lumotlar
Binoning arxitekturaviy yechimini loyhalashtirishning dastlabki bosqichida
konstruktiv va qurilish sistemalarini hamda konstruktiv sxemalarni tanlash bilan
belgilanadi.
Konstruktiv sistema binoning mustahkamligini, ustivorligini ta’minlovchi,
o’zaro bog’langan yuk ko’taruvchi konstruksiyalarning majmuasidir. Konstruktiv
sistemani tanlash bilan binodagi har bir konstruksiyaning statik roli belgilaymiz.

---

Binodagi yuk ko’taruvchi konstruksiyalarni gorizontal va vertical
elementlardan iborat deyish mumkin. Gorizontal yuk ko’taruvchi konstruksiyalar
(tom yopmalari,) o’zlariga tushadigan barcha vertical yuklarni qabul qilib olib,
vertikal yuk ko’taruvchi konstruksiyalar (devorlar)ga
o’zatadi va vertikal yuk
ko’taruvchi konstruksiya esa lentasimon poydevorga uzatadi. Shu bilan birga
gorizontal yuk ko’taruvchi konstruksiyalar binodagi bikrlik diafragmasi vazifasini
ham bajaradilar, ya’ni gorizontal yuklar va ta’sirlarni (shamol, zilzila va boshqa)
qabul qilib vertikal yuk ko’taruvchi konstruksiyalarga uzatadilar. Gorizontal
yuklarni vertikal konstruksiyalarga uzatishni turli usullar bilan amalga oshirish
mumkin
(barcha vertikal konstruksiyalarga yoki maxsus vertikal diafragmalarga,
bog’lovchi elementlarga, yoki har ikkalasiga ham).
Vertikal yuk kutaruvchi konstruksiyalar turli xil. Bukonstruksiyalarning turi
konstruktiv sistemalarni turlarga bo’lish uchunbelgi bo’lib xizmat qiladi.
SurxandaryoviloyatiDenovtumanida savdo kompleksi binosini loyihalashda
quyidagi konstruksiyalardan foydalanilgan:
Qurilish konstruksiyalari deganda qurilish ishlari jarayonida o’zaro
bog’langan elementlardan yaralgan bino yoki inshootning turli vazifaga
mo’ljallangan (bino devori, tom, yopma, poydevor va shunga o’xshash) qismi
tushuniladi.
Yuk kutaruvchi devordan tushadigan yuklarni zaminga uzatish uchun xizmat
qiladi. Binoning uzoqqa chidamligi, mustahkamligi va ustivorligi ko’p jihatdan
poydevorning sifatiga bog’liq.
27
Poydevor lentasimon yigma beton bloklardan iborat bo’lib, uning tagligining
eni 1,2 m, chuqurligi polga nisbatan –3,5 m da joylashgan. U barcha asosiy
devorlarning ostiga qilinadi. Poydevor uchun beton sin V 12
,5 va AII armatura
turlari bilan jihozlangan. Poydevorning tashqi sirti qizdirilgan bitum mastikasi
bilan ikki marta surtiladi. Surxandaryo viloyati Denov tumanida zilzilaviy hudud
bo’lgani sababli poydevorning yuqori sirtiga qalinligi 50 mm bo’lgan
100 markali
sement qorishma yotqizish ko’zda tutilgan. Qorishma qatlam orasiga seysmikligi 8
balli bo’lgani uchun diametri 12 mm bo’lgan 4 dona bo’ylama armatura
yotqizilgan. Bo’ylama sterjenlar har 400 mmda ko’ndalang sterjenlar bilan
biriktirilgan. Poydevorning chuqurligi noseysmik tumanlardagi singari qabul
qilingan. QMQ 2.01.03–96.
Tashqidevorlar binodagi ichki sun’iy yaratilgan muhitni tashqi muhitdan
ajratib turadi va bino fasadining asosiy kompozisi ya vazifasini hamda, ko’pincha,
yuk ko’tarish vazifasini ham bajaradi. Binoning tashqi devori ustun va issiq
sovuqqa chidamli 10 mm ga tengqoplamali shishadan iborat bo’lib, ayrim joylarida
gishtdan foydalanilgan devor qalinligi 380mm, o’lchamlari 250x120x65 mm ni
tashkil etib, ushbu binoning devori sement qum qorishmasi markasi M50 dan kam
bo’lmagan qorishma bilan teriladi
. Devorning tutashuv yerlariga armatura to’ri
yotqizilgan. Bo’ylama armaturaning umumiy kesim yuzasi 1 sm2, uzunligi 1,4 m
olinib balandlik bo’yicha har 600 mmga bittasi m to’r mo’ljallangan. Chordoq
yopmasiga tiklangan, balandligi 600 mmli bo’lgan devor qismlari armaturalangan
va antiseysmik kamarlarga mahkamlangan.
Ichki devorlar odatda yuk ko’tarish hamda to’siq konstruksiya vazifasini
bajaradi. Binoning ichki devori g`ishdan iborat bo’lib, devor qalinligi 20mm,
o’lchamlari 250x120x65 mmni tashkil etib, ushbu binoning devori sement qum
qorishmasi markasi M50 dan kam bo’lmagan qorishma bilan teriladi
. Devorning
tutashuv yerlariga armatura to’ri yotqizilgan. Bo’ylama armaturaning umumiy
kesim yuzasi 1 sm2, uzunligi 1,4 m olinib balandlik bo’yicha har 600 mmga bittasi
m to’r mo’ljallangan.
28
Parda devorlar binolarning xonalarga ajratish uchun qo’llaniladigan yupqa,