Huquqiy davlat nazariyasining tarixiy manbalari «Huquqiy davlat» tushunchasi va mohiyati

«Huquqiy davlat» tushunchasi va mohiyati

Huquqiy demokratik davlat qurish va fuqarolik jamiyatini shakllantirish istiqlolga erishgan xalqimizning asosiy strategik maqsadlaridan biridir. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I. A. Karimov o‘zining «O‘zbekistonning o‘z istiqlol va taraqqiyot yo‘li» nomli asarida ta’kidlaganidek, bizning pirovard maqsadimiz ijtimoiy yo‘naltirilgan barqaror bozor iqtisodiyotiga, ochiq tashqi siyosatga ega bo‘lgan kuchli demokratik huquqiy davlatni va fuqarolik jamiyatini barpo etishdir»¹⁵.

Darhaqiqat, O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, jamiyat va davlat boshqaruvining xalqimiz tabiati va tarixiy an’analariga mos mukammal institutlarini yaratishga imkoniyat tug‘ildi. Ushbu davrda yurtimizda bosqichma-bosqich amalga oshirilgan islohotlar tufayli jamiyat turli qatlamlarining manfaatlarini ifodalovchi hamda unga xizmat qiluvchi siyosiy tizim, davlat organlari tizimi, zamonaviy boshqaruv apparati shakllantirildi.

Huquqiy davlat, eng umumiy tarzda ta’riflanganda, bu huquq hukmronligi o‘rnatilgan davlatdir. Aniqroq va batafsilroq tasniflaydigan bo‘lsak, huquqiy davlat – bu ijtimoiy-siyosiy hokimiyat tashkil etilishi hamda faoliyatining va uni huquqiy sohibi bo‘lgan individlar bilan o‘zaro munosabatlarining huquqiy shaklidir.

Huquqiy davlatning mohiyati va mazmuni haqida chuqur bilimga ega bo‘lish uchun uning asosiy xususiyatlari, belgilari va qirralarini tashkil etuvchi tarkiblarini jamlab o‘rganish lozim.

Bunday o‘ziga xos va muhim belgilar (xususiyatlar)ni quyidagicha ko‘rsatish mumkin:

• 
  huquqiy qonunning oliyligi;
  
• 
  shaxs huquq va erkinliklarining realligi;
  
• 
  suveren davlat hokimiyatining hokimiyatlar taqsimlanishi prinsipi asosida tashkil etilganligi va faoliyat yuritishi.