Inxonova a moddalarni tozalash usullari: fil’trlash, qayta kristallash, sublimatlanish, haydash usullari bilan tanishish

1-tajriba. Kaliy dixromatni qayta kristallash 

Kerakli jixozlar: texno-kimyoviy tarozi, termometr, o’lchov silindri, voronka, issiq filtr, 

stakanlar,  probirkalar,  shisha  tayoqcha,  spirt  lampasi,  Byuxner  voronkasi,  quritish  shkafi, 

Byunzen kolbasi, shtativ. 

Kerakli reaktivlar: K

2

Cr

2

O

7

, distillangan suv, HCl, Ba(NO

3

)

2

. 

 

Kaliy dixromat K

2

Cr

2

O

7

 ko‘pincha kaliy sulfat aralashmasini tutadi, uni qayta kristallash 

orqali  tozalash  mumkin.  Texnik  kimyoviy  tarozida  9  gramm  kaliy  dixromat  tortib  oling  va 

kimyoviy  stakanga  soling.  80

0

S  da  to‘yinadigan  eritma  hosil  qilish  uchun  qo‘shiladigan  suv 

hajmini  hisoblab  toping.  O‘lchov  silindri  bilan  suvni  o‘lchab  oling  va  uni  tortib  olingan  tuz 

solingan  stakanga  quying.  Tayyorlangan  stakandagi  eritmani  shisha  tayyoqcha  yordamida 

aralashtirgan holda qaynaguncha qizdiring. 

Agar  hosil  bo‘lgan  eritmada  erimay  qolgan  qo‘shimchalar  bo‘lsa,  unda  eritmani  issiq 

holda  filtrlash  voronkasidan  foydalanib  filtrlash  kerak.  (4-rasm).  Issiq  eritmali  stakanni  sovuq 

suv  solingan  idishda  sovuting.  Sovutilgan  eritmaning  temperaturasini  o‘lchang.  Hosil  bo‘lgan 

kristallarni  Byuxner  voronkasida  filtrlab  oling  (5-rasm),  filtr  qog‘oz  bilan  quriting  va 

100

0

Sgacha  qizdirilgan  quritish  shkafiga  30-40  daqiqaga  qo‘ying.  Sovutilgandan  so‘ng  hosil 

bo‘lgan dixromatni torting. Unumini nazariyga nisbatan foizda hisoblang. 

Tozalangan  tuz  va  eritmasida  ulardagi  kaliy  sulfatni  bor  yoki  yo‘qligini  tekshiring. 

Bunda hosil bo‘lgan eritmalarga SO 

2-

 ioniga mos reaktivdan tashqari 1-2 tomchi xlorid kislota 

qo‘shing.  (Xlorid  kislota  bariy  sulfat  bilan  birga  bariy  xromat  cho‘kmaga  tushmasligi  uchun 

solinadi). 

Qayta kristallash usuli bilan kaliy dixromatning tozalik darajasi haqida xulosa chiqaring.