K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit

Kamayib boruvchi qiymatdan hisoblash usuli. Ushbu usul ham tezlashtirilgan usul hisoblanadi. Uning mohiyati shundaki, birinchidan amortizatsiya (eskirish) belgilangan me’yordan ikki karra miqdorda hisoblanadi, ikkinchidan, amortizatsiya (eskirish) bazasi bo‘lib har yilda qoldiq qiymat hisoblanadi.
Bizning misolimizda yillik amortizatsiya (eskirish) me’yori 20%, ishlatiladigan me’yor – 40% (20% x 2). Ushbu usulda hisoblangan va jamlangan amortizatsiya (eskirish), shuningdek qoldiq qiymat xizmat yillari bo‘yicha qo‘yidagicha bo‘ladi:

Yillar	Boshlan-g‘ich qiymat	Amorti-zatsiyala-nadigan qiymat	Amorti-zatsiya me’yori	Yillik amorti-zatsiya	Jamlan-gan amorti-zatsiya	Qoldiq qiymat
1	1000000	1000000	40%	400000	400000	600000
2	1000000	600000	40%	240000	640000	360000
3	1000000	360000	40%	144000	784000	216000
4	1000000	216000	40%	86400	870400	129600
5	1000000	-	-	29600	900000	100000

Hisob-kitoblardan ko‘rinib turibdiki, birinchi ikki yilda amortizatsiya (eskirish) me’yordan mos ravishda 220000 so‘m (400000-180000) va 60000 so‘m (240000-180000) ko‘p hisoblangan. Mos ravishda bu summalar 1- va 2- yillarda soliq solish bazasiga qayta qo‘shilishi lozim. Keyingi 3 yilda amortizatsiya (eskirish) me’yordan mos ravishda 36000 so‘mga (144000-180000), 93600 so‘mga (86400-180000), 150400 so‘mga (29600-180000) kam bo‘lib, ular mos raivshda 3-, 4- va 5- xizmat yillarida soliq solish bazasidan chegirilishi yoki yuqorida aytilgan tartibda kelgusi yillarda soliq solish bazasiga kiritilmasligi kerak. Bu usul qo‘llanilganda hisob siyosatida xizmat muddatining barcha yillari ichida, shuningdek qo‘shimcha xizmat yillarida ham amortizatsiya (eskirish) ni hisoblash va uni soliq solishga munosabati hisob siyosatida aniq belgilangan bo‘lishi kerak.
. Bu farqlarni keltirilgan avtomashina misolida qo‘yidagicha ifodalash mumkin: