Lirik tur(she’riyat) haqida ma’lumot marsiya. Mаrsiya


Download 121.5 Kb.
bet3/5
Sana19.06.2023
Hajmi121.5 Kb.
#1606477
1   2   3   4   5
Bog'liq
ШЕЪРИЙ Жанрлар 2

Tarji’band
Таржибанд таркиббандга жуда яқин туради. Унинг бандларида ҳам худди ғазалдаги сингари қофияланган байтлар келади. Лекин таркиббанддан фарқли ҳолда таржибанднинг ҳар банди охирида ўзаро қофиядош икки мисра худди нақоратдек айнан такрорланди. Мана шу такрорланувчи мисралар бандларни ўзаро боғлашга хизмат қилади ва «байти восила», деб аталади. Худди таркиббанддаги каби муайян таржибанд доирасида барча бандлардаги байтлар сони тенг бўлади. Taiji’bandlar 16-24 misrali 5-10 banddan tashkil topadi.
Таркиббанд ва тажрибанднинг дастлабки намуналари X—XI асрдаги форс-тожик адабиётида яратилган.

MUSAMMAT VA UNING TURLARI
Musammat (ar «ipga terilgan marvarid») bandli she’rlardir. Musammat deganda musallas, murabba’, muxammas, musaddas, musabba, musamman, mustasne’ muashshar shakllari anglashiladi. Musammat she’r bandlarining baytdan tashqari turlarini anglatuvchi umumiy atama hisoblanadi.
Musammatlar yaratilish xususiyatiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi:

  1. Mustaqil (tab'i xud) musammatlar.

  2. Tazmin (biror g‘azal asosida - zaminida yaratilgan) musammatlar.

Musammatlar banddagi misralar soniga ko‘ra quyidagi 8 turga ajratiladi:
MUSALLAS
Musallas (ar. «uchlik») - uch misrali band usulida yozilgan she’r . Яъни ҳар банди уч мисрадан иборат бўлади.
G’arb adabiyotida bu janr tertsina deb nomlanadi.
Qofiyalanishi: a-b-b, d-e-e... yoki a-b-a, d-e-d... yoki a-a-a, b-b-b...
Мисол:
MURABBA’
Murabba’ (ar. «to’rtlik») – to’rt misralik band usulida yozilgan she’r.
Qofiyalanishi:-a-a-a-a, b-b-b-a, ...
Mashrabning “Yoronlar”, Muqimiyning “O’zim har joydaman, ko’nglim sandadir” каби she’rlari murabba’ shaklida yozilgan.
MUXAMMAS
Muxammas (ar. «beshlik») - beshlik band usulida yozilgan she’r.

Download 121.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling