M. Q. Bobojanov avtomatik boshqarish va rostlash nazariyasi asoslari
Download 1.68 Mb.
|
Avtomatik boshqarish va rostlash
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazorat savollari
- Birinchi darajali zvenolar
- y + T-^- = k-x. dt
- T .W±+U
- l+T-p
- lg(co)
h(t) A > k8’(t) <> k5(t) т ■> t <> 0 0 < > 4.14-rasm. Yuqorida biz oddiy zvenolaming chastota va vaqt xarakteristikalarini ko‘rib chiqdik. Albatta bu ifodalami keltirib chiqarish va grafiklami qu- rishni mustaqil amalga oshirish tavsiya qilinadi va bu talabalarimiz bilimlarini mustahkamlashga xizmat qiladi. Nazorat savollari: 1 .Qanday tipik zvenolami bilasiz? Proporsional zvenolaming maksimal chastotagacha va undan key- ingi chastota xarakteristikalari qanday ko‘rinishga ega bo‘ladi? 3.Integrallovchi zvenoning amplituda chastota xarakteristikasi qanday ko‘rinishga ega? Differensiallovchi zvenoning amplituda chastota xarakteristikasi qanday ko‘rinishga ega? Birinchi darajali zvenolar Inersion zveno Inersion zveno avtomatik boshqarish sistemalarida eng ko‘p tarqalgan zveno hisoblanadi [3,4]. 5 9y + T-^- = k-x. dt Inersion zvenoga quyidagi to'rtqutblilik misol bo‘lishi mumkin (4.15-rasm): (4.23) T.W±+U2 = UX dt dt *-C R Ui (x) Ui (x) U2 k_1 c (y) T=RC U2 *=\ R (y) T = - R 0 4.1S-rasm. 0‘zgarmas tok generatorining oldingi olingan tenglamasiga binoan: de„ ■ (4.24) Butenglamaoperatorko‘rinishida: (Tp + l)Y(p)-k■ X{p). Zvenoning uzatish funksiyasi: JV(p) = - (4.25) l+T-p Bu ifodadan kompleks kuchaytirish koeffitsiyentini topish mumkin: к (4.26) W(jm) = 1+j-Tca Kompleks kuchaytirish koeffitsiyenti ifodasiga asosan chastota < ca < oo oraliqda o‘zgarganda, inersion zveno uchun godografga ega bo‘lamiz (4.16-rasm). Inersion zvenoning godografi radiusi k/2 ga teng bo'lgan yarim aylanadan iborat bo'ladi. 6 0wo©) 4.16-rasm. Inersion zvenonining godografi Chastota xarakteristikalari ifodalari quyidagicha bo‘ladi: Jq AChX- A(°>) = Vl + i a) LAChX - L(co) = 20• lgA:-10• lg(l + T2-O)2) (4.28) j ▲ Inersion zveno amplituda va faza chastota xarakteristikalari rasmda ko‘rsatilgan. A(co), ф(ю) Logarifmik xarakteristikalarini qurishda ularning asimptotik ko‘rinishidan ham foydalaniladi, inersion zveno uchun ham logarifmik amplituda-chastota xarakteristikasini asimptotik l.a.x ko'rinishida tasvirlash juda qulay. Inersion zveno uchun haqiqiy LAX o'miga 61 chastota o'zgarishining 0 <0) T < 1 va a-T >1 diapazonlariga mos keluvchi ikkita asimptotadan foydalanish mumkin (4.29). agar.....0 20-lg*. 40) = (4.29) 20-\gk-20\gco-T,agar...A<^ci)-T (4.29) formulani tahlil qilish shuni ko‘rsatadiki, 1 - asimptota (4.28) formulasining 2-tashkil etuvchisidan rasmda La taqribiy grafigi 0 lg(co) 20 lgK y3db on db 20dik 4.17-rasm. Inersion zveno uchun LAChX. Agar amplituda - faza xarakteristikasi W(jco) tajriba yo'li bilan olingan bo'lsa, ca=0 va £a = ^r nuqtalari bo‘yicha inersion zvenoning К va T parametrlarini aniqlash mumkin. Haqiqiy LAX L(co) bilan asimptotalar yordamida qurilgan xarakteristika La(co) orasidagi farq quyidagi ifoda bilan topilishi mumkin: S(w-T) = L{a-T)-La{(o-T) (4.30) 6 2 Ushbu farqning eng katta qiymati a> ■ T = 1 qiymatga mos keladi 8{a> •7’)=-101g2 = -3db (4.31) Demak, (4.31) ifoda va logarifmik xarakteristikalardan ko‘rinadiki, asimptotik xarakteristikalami qo'llashdagi xatolik qo‘shilish chastotasi (o = ~ bo'lganida 3 dbdan oshmaydi, zvenoning tezkorligi qancha katta bo‘lsa (T shuncha kichik boMadi), xarakteristikaning chiziq bo‘ylab uzunligi shuncha katta boMadi. Inersion zvenoning vaqt xarakteristikalari ifodalari: m=L-' (4.32) (4.33) w(0 = \ + Tp p dh{t) к = — e r U/). dt T 0 = *•(l-e r)-l0(O; к 1 Bu ifodalar yordamida quyidagi grafiklami olish mumkin (4.18-rasm): w(t)
rasm. Inersion zvenoning vaqt xarakteristikalari. Yuqoridagidan ko'rinadiki, o‘tkinchi jarayon va vazniy funksiya grafiklari bo‘yicha ham inersion zvenoning parametrlari к va T ni aniqlash mumkin. Birinchi darajali boshqa zvenolaming differensial tenglamalari: tezlashtiruvchi zveno: 6 3= C4.35) inersion-tezlashtiruvchi: <4-36> Bu zvenolarning xossalari tahlilini inersion zvenoga o‘xshagan tarzda amalga oshirilishi mumkin. Tebranma zveno Tebranma zvenoga misollar: dU2 ~ tebranma kontur (4.19-rasm) U^U. + R-C-^+L-C-^- (4.37) dt dt1 Download 1.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling