Mashinalardan foydalanish asoslari
Download 3.58 Mb. Pdf ko'rish
|
машина фойда асослар фанидан дарслик
|
6.3- rasm. M129 rusumli yuk mashinalarini zarrachali yuvish jihozi
Harakatlanuvchi jihozlar P-shaklidagi arkadan iborat bo‘lib, u yuvish postiga to‘shalgan relsli yo‘lda elektr yuritma yordamida harakatlanadi. Portalga elektr uzatmali 2 ta vertikal va 1 ta gorizontal ch o‘tkalar hamda purkagich (yuzani quritish uchun) o‘rnatilgan (6.5-rasm). Mashinani yuvish portalning 1 yoki 2 marta, ikki tomonlama harakatida bajariladi. Engil mashinalarni bu jihozlar yordamida yuvish uchun 5 6 minut sarflanadi, shuning uchun bu jihozlardan uncha katta bo‘lmagan korxonalarda keng ko‘lamda foydalaniladi. Katta korxonalarda engil 65 mashinalarni avtomatik ravishda, oqimli qator usulida yuvish uchun ko‘pincha mehnat unumdorligi 60 mash. soat bo‘lgan cho‘tkali, M130 rusumdagi yuvish jihozidan, ba’zan unga o‘rnatilgan M131 rusumdagi g‘ildirak disklarini yuvish va M132 rusumli quritish moslamasi bilan qurollangan, mehnat unumdorligi 60-90 mash. soat ni tashkil etgan M133 rusumdagi jihozdan foydalaniladi. Bundan tashqari, (M123 va M128) cho‘tkali yuvish jihozlari va avtopoezdlar va mashinalarini yuvish uchun (M127) zarrachali-cho‘tkali yuvish jihozlari ishlab chiqariladi. Ulardan birinchisi 5 ta harakatlanuvchi cho‘tkadan tashkil topgan bo‘lib, ishlab chiqarish qobiliyati 60 mash. soat, ikkinchisi 7 ta cho‘tkali bo‘lib, ishlab chiqarish qobiliyati 80 120 mash. soat ga teng. Moy qoldiqlari va smolalar bilan kirlangan detal va birikmalarni yuvish uchun M316 va M317 yuvish mashinalaridan foydalaniladi. Ular qo‘zg‘almas bo‘lib, ifloslangan detal va birikmalarni yuvadigan kameralari mavjud. Detallarni yuvish forsunkalar bilan qurollangan aylanuvchi kollektorlar yordamida ishqorli eritmalarni purkash yo‘li balan amalga oshiriladi. Yuvish vaqti 10 15 min., qattiq kirlangan bo‘lsa 20 30 min. Moslamaning tag qismida yuvish aralashmasi uchun bak, so‘rish moslamasi va aralashmani tozalash filtri joylashgan. Moslamaning ichki qismi shamollatib turiladi. Suv sarfini kamaytirish uchun undan qayta foydalanish tizimi qo‘llaniladi. Bundan tashqari qabul qilingan hukumat qarorlariga muvofiq, hamma suv iste’molchilari sarfni kamaytirish va tozalanmagan suvni tashqariga chiqarib yuborishni to‘xtatishlari zarur. Shuning uchun hamma korxonalar o‘z hududida suv tozalash inshootlariga va suvdan qayta foydalanish tizimiga ega bo‘lishlari zarur. Yuvish joylaridan chiqayotgan suv kanalizatsiya tizimi, suv havzalari va atrof muhitni ifloslamasligi uchun loy tindirgich va moybenzintutgichlardan foydalaniladi. Agar korxona markazlashgan tartibda suv manbai bilan ta’minlanmagan bo‘lsa, suvdan unumli foydalanish va tashqi muhitni 66 muhofaza qilish maqsadida, mashinani yuvishdan chiqqan suv tozalanib, undan qayta foydalanish mumkin. 6.4 - rasm. M136 rusumli harakatlanuvchi portalli, mashinalarni yuvish jihozi : 1-chiqindi yig‘gich; 2, 4-tag kollektori uzatmasi richaglari; 3-tag kollektori uzatmasi tortqilari; 5-yuvilgan chiqindilar; 6-pastki kollektor elektr uzatmasi; 7-forsunkali yon kollektor; 8-sachratish forsunkalari; 9-himoya ekrani; 10-bosimli suv o‘tkazgich; 11- buraluvchi kronshteyn; 12-quvurlar; 13-portal yo‘naltiruvchisi; 14 -portal ramasi Buning uchun suv oqib tushadigan havzalarga, idishlarga, tozalash qurilmasi o‘rnatiladi. Mashinalarni yuvishda qaytadan foydalaniladigan (zarrachalardan tozalangan) suv kimyoviy usulda (loyqatib) tozalanadi. Kuzovni quritish. Kuzov toza suv bilan chayilgandan so‘ng namlikni yo‘qotish uchun quritish ishlari bajariladi. Suv qoldiqlarini qo‘lda quritishda g‘ovak material, doka va boshqalardan foydalaniladi. Yuk mashinalarida kabina, yon va oldingi oynalar, kapot, qanot va yoritgichlar artiladi. Mashinalar mexanizatsiya yordamida sovuq yoki issiq havoni tashqi yuzasiga purkash yo‘li bilan ham quritiladi. Kuzovni yaltiratishdan maqsad - sirtda chidamli himoya qatlamini hosil qilish va bu bilan kuzovning metall asoslarini tashqi muhitning salbiy 67 ta’siridan himoyalash va uning estetik ko‘rinishini ta’minlashdan iborat. Shuning uchun yangi yoki eski kuzov sirtlariga vaqti-vaqti bilan emulsiyalar, erituvchilar va suv asosida tayyorlangan yaltiratish pastalari yordamida ishlov berib turiladi. Yangi kuzovni bir oyda 2 marta yaltiratiladi. Yaltiratish xususiyatini yo‘qotgan eski kuzovlarga asosi abraziv materiallardan iborat bo‘lgan avtoyaltiratgichlar yordamida ta’sir ko‘rsatiladi. Kabina, kuzov va tayanchlarni ta’mirlash texnologiyasi. Mashina kuzov, kabina va tayanchlarining asosiy nosozliklari ularning qiyshayishi, pachoqlanishi, uzilishi, zanglashi, chirishi, boltli va parchinmixli birikmalarning bo‘shashib ketishidan iborat. Ularni zanglash mahsulotlaridan tozalash, payvandlash, tekislash va yuzalarni silliqlash, qo‘shimcha detallar qo‘yish, himoya qatlamlarini yangilash yo‘llari bilan ta’mirlanadi. Zanglash mahsulotlari metall cho‘tka yoki erituvchi modda yordamida tozalanadi. Payvandlash ishlarini bajarishda ko‘pincha gazli payvandlash turidan foydalaniladi. Bu ishlar qo‘l bilan yoki avtomat ravishda bajariladi. Yoriqlar payvandlanib, yirtilib ketgan katta teshiklarga esa qo‘shimcha qoplama qo‘yiladi, o‘z navbatida, bu qoplama yirtilgan erdan 20 24 mm chiqib turishi zarur. Pachoqlangan erlar va qiyshiqliklar sovuq yoki qizdirilgan (600 650 S gaz gorelkasi yordamida) holda to‘g‘rilanadi. Qizdirib to‘g‘rilash metall qavat-qavat bo‘lib qolganda yoki sovuq holicha to‘g‘rilab bo‘lmay qolganda bajariladi. Pachoq ikki harakatda to‘g‘rilanadi. Avval pachoq bo‘lgan joy urib chiqariladi. Chiqarilgan qismning ustiga (6.7-rasm) mahsus ushlagichi qo‘yib markazdan sirtga qarab mahsus bolg‘acha yordamida to‘g‘rilanadi, so‘ngra yog‘och yoki rezina bolg‘acha yordamida tekislanadi. O‘tkir qirrasi va egilishi bo‘lmagan chuqur pachoqlarni o‘rtasidan boshlab, bolg‘acha yoki rezina bolg‘acha bilan asta-sekin tekislanadi va tashqi tomonga qarab davom ettiriladi. O‘tkir qirrali burchaklari bo‘lgan pachoqlarni o‘tkir qirradan yoki taxlanib qolgan eridan boshlab urib 68 chiqariladi. Bitta chuqurcha bo‘lsa, metallning tortilishi hisobiga markazdan tashqi tomonga bolg‘acha bilan urib bartaraf etiladi (6.7d-rasm). Chuqurcha chegarasiga yaqinlashganda bolg‘acha bilan urish kuchi kamaytiriladi. Qancha ko‘p aylana bo‘ylab harakat qilinsa, tekislash shunchalik sifatli bajariladi. Agarda bir-biriga yaqin, bir necha chuqurchalar bo‘lsa(6.7 g- rasm), avval ularning orasiga ishlov beriladi va bitta chuqurchaga keltiriladi, so‘ngra chuqurchaning shakliga qarab, keyingi silliqlash ishlari bajariladi. Download 3.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|