Mavzu: ajraluvchi va ajralmaydigan birikmalar reja: kirish I bob. Ajralmas birikmalar

Parchin mix 8x20. 38. M3. 036. GOST 10299-96.
Parchin choklar mustahkam, zich va mustahkam-zich choklarga bo’linadi.
Birikadigan detallarni ustma-ust joylashtirib (3.26-shakl, a, b,v) yoki bitta yoki ikkita nakladka (detallarni yopib turadigan qismlar) bilan yoki uchma-uch joylashtirib parchinlash mumkin (3.26-shakl, g). Parchinlash bir qatorli (3.26-shakl,a) yoki ko’p qatorli (3.26-shakl) bo’lishi mumkin. Ko’p qatorli parchinlashda parchin mixlarning bir-biriga nisbattan joylashishiga qarab parallel (3.26-shakl, v, g) va shaxmat tartibli (3.26-shakl,b) choklarga bolinadi.
Bir qatorda yonma-yon joylashgan ikki parchin mix markazlari orasidagi t masofa parchinlash choki qadami deyiladi.
Po’lat metal konsturktsiyalarda mustahkam choklar-ning o’lchamlarini hisoblash formulalari quyidagilar:

d=2δ d=l,5δ

-Parchin mix diametri d:
-ustma-ust chok
-ikki nakladkali chok
-Parchinllash choki qadami t:

t=3d t=4d
ℓ=(1,5÷2) d ℓ₁ =(2÷3) δ₁=0,8 δ.
-Bir qatorli ustma - ust va
ikki nakladkali choklar uchun
ikki qatorli ustma-ust chok uchun
-Parchin mixdan parchinlanadigan list
chetigacha bo’lgan masofa
-Parchin mix qatorlari orasidagi masofa
-Nakladka qalinligi
Mix parchin diametri (d) ning hisoblashda chiqqan qiymati GOST da ko’rsatilgan standart qiymatlarini o’nga yaqiniga yaxlitlab olinadi.
Parchin mix va payvand birikmalar mavzusi bo’yicha bajariladigan amaliy ishning mix parchinga oid qismi 3.26-shaklda ko’ rsatilgandek bajariladi.
Bu ishga oid variant topshiriq variantlari 3.9-jadvalda berilgan.


II.BOB. AJRALALUVCHI BIRIKMALAR


1. Asosiy tushunchalar.
Ajratiladigan birikmalar o`zining universalligi, katta mustahkamlikka egaligi, elementlarining yengilligi va ixchamligi, tayyorlash osonligi kabi xususiyatlari bilan boshqa detallardan farq qiladi. Ajratiladigan birikmalar rezbali (bolt, vint, shpilka, gayka) yoki rezbasiz (shponka, shpilint, shtift) detallar vositasida bajariladi.
GOST 1759-70 da rezbali detallarning materiali, mexanik hossalari, qoplamasining turi va belgilanishi, ruxsat etilgan chekli chetga chiqishi, tashqi estetik ko`rinishi, mustahkamlikka sinash va tamgalashlar keltirilgan.