Mavzu: Korxona mustaqil xo‘jalik faoliyatini yurituvchi bozor sub’ekti

Korxona tashkiliy strukturasiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar:

• Faoliyat xususiyati va hajmi;
• Geografik joylashuvi (xizmat qilinadigan mintaqalar va iste’molchilar guruhi);
• Maqsad, biznes strategiyasi;

Boshqaruv strukturasi quyidagi talablarga javob berishi kerak:

• 1.Boshqaruv strukturasida bo’gin va bosqichlar soni optimal bo’lishi kerak.
• Bo’g’in va bosqichlarning asossiz ko’payib ketishi:
• Boshqaruv apparatini saqlash xarajatlarining ortib ketishiga;
• Axborotlarning o’tish yo’li va vaqtning cho’zilib ketishiga;
• Boshqarishda paralleliz va takrorlanishlarning vujudga kelishiga;
• Boshqarishda mas’uliyatsizlik unsurlarining tug’ilishiga va pirovardda boshqaruv samarasining pasayishiga olib keladi.
• 2,Boshqaruv strukturasi boshqaruv apparatining operativ ishlashini ta’minlashi lozim.

• Samarali optimal tashkiliy tuzilmani tuzishning asosiy yo’li bu ierarxiya bosqichlarini qisqartirishdir. Djek Uelch General Elektricning 1981-2001 yillar davomida boshqargan. Shu davr mobaynida u ierarxiya bosqichlarini 29 dan 6 (!) taga, xodimlar sonini 440000 dan 313000 nafarga, foydani esa 1,65 mlrd dollardan 7.3 mlrd dollarga oshirgan.

Chiziqli struktura

UM
Direktor
Sex boshliqlari
Sex boshliqlari
Sex boshliqlari
UM
UM
UM
UM
UM

Ijobiy tomonlari:

• Bir biriga zid, chalkash topshiriqlar berilish hollari kamayadi;
• Oddiy, puxta va tejamlidir;
• Yakkaboshchilikni va shaxsiy javobgarlikni mustahkamlaydi;
• Vazifalar tezkor hal etiladi, butun tizim samarali ishlaydi;
• Xodimlar faqat o’z rahbariga hisobot beradilar, natijada ijrochilik va intizom darajasi ancha oshadi.

Salbiy tomonlari:

• Rahbarlar ko’proq tezkor ishlar bilan band bo’lib, strategik kompleks muammolarni e’tibordan chetda qoldiradilar;
• Ishlab chiqarishni diversifikatsiyalashning cheklangan imkoniyatlari;