Mavzu: qo`shilgan qiymat solig`ini byudjetga undirishda mavjud muammolar va ularni bartaraf etish yo`llari
Qo`shilgan qiymat solig`ini undirishda xorijiy davlatlar tajribasi
Download 0.56 Mb. Pdf ko'rish
|
88888888888885953 uzsmart.uz
|
1.3.
Qo`shilgan qiymat solig`ini undirishda xorijiy davlatlar tajribasi. O`zbekiston Respublikasida amalda bo`lgan soliq tizimining samaradorligini oshirishga ko`maklashuvchi muhim va zarur shartlardan biri uzoq vaqtlardan buyon soliqdan iqtisodiyotni boshqarishning eng ta`sirchan vositalaridan biri sifatida samarali foydfalanib kelayotgan rivojlangan mamlakatlarning tajribasini puxta o`rganishdir. Rivojlangan mamlakatlar soliq tizimi ushbu mamlakatlarda hukm surib turgan har xil iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy shart-sharoitlarga bog`liq ravishda rivoj topishi turgan gap. Soliqlarning undirilishi, tarkibi, hisoblanish usuli, stavkasi, belgilangan imtiyozlar va qolaversa soliq yig`uvchilarga berilgan huquqlar bilan ham bir-biridan farq qiladi. Lekin bu jarayonlar chuqur tahlil qilinishi natijasida umumiy tomonlarini topish, shu bilan birga uning ustuvor taraflarini iqtisodiyotga moslashtirgan holda qo`llash imkoniyatlarini ochish mumkin bo`ladi. Shunday ekan jahonning bir necha mamlakatlarida qo`shilgan qiymat solig`i undirilish mehanizmi turlichaligi va o`xshashligi bo`yicha fikrlarimizni bayon etsak. Qo`shilgan qiymat solig`i undirilish mexanizmida uning stavkalari turlichaligi katta ahamiyat kasb etadi. Qo`shilgan qiymat solig`ining bir necha stavkasi mavjud bo`lsa, ma`muriy xarajatlar, shuningdek, me`yorga rioya etishni ta`minlash xarajatlari ham ancha ko`payadi, bir xil tovarlarga turli stavkalar bilan soliq solinadigan vaziyat vujudga keladi. Shu sababli Qo`shilgan qiymat solig`i mavjud bo`lgan mamlakatlarning ko`pchiligi soliq stavkalari soni iloji boricha kam bo`lishini afzal ko`radi. Qo`shilgan qiymat solig`i yaqindagina joriy etilgan mamlakatlar Kanada, Islandiya, Yaponiya, Yangi Zelandiya va Shvetsariyada qo`shilgan qiymat solig`ining bitta yoki ko`pi bilan ikkita stavkasi tasdiqlangan. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (IHTT) mamlakatlarida ham qo`shilgan qiymat solig`i standart stavkasidan ko`p marotaba oshirilgan stavkalardan foydalanish ancha kamaydi. Yagona Yevropa bozori doirasida qo`shilgan qiymat solig`ini boshqarishni osonlashtirish maqsadida odatda 24 hashamat buyumlariga nisbartan qo`llaniladigan eng yuqori stavkalarni bosqichma-bosqich bekor qilishni ko`zda tutuvchi maxsus bitim tuzilgani tufayli shunga erishildi. 5-jadval Download 0.56 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|