Mehnat muhofazasi va medisina harakati (faoliyati)ni bajaruvchi insonlarning vazifalari

 
XAVFSIZLIK VA SOG’LIQNI SAQLASH 
MUTAXASSISNING ROLI VA MAJBURIYATLARI 
Xavfsizlik bo’yicha mutaxassislarning vazifa va majburiyatlari ular band 
bo’lgan ish o’rinlariga hamda ular ishlaydigan joydagi xavf xatar faktorlarining 
turlariga bog’liq. Xavfsizlik bo’yicha mutaxassislarning roli va majburiyatlarini 
o’rganish(tadqiq etish) asosida (Kon,Timmons va Bessi,1991) quyidagi harakatlar 
tez-tez bajariladigan harakatlar sifatida belgilandi: 
Baxtsiz hodisani tekshirish (taftish qilish): guvoh ko’rsatmasi va baxtsiz 
hodisa yuz bergan joydagi tekshirishlar asosida baxtsiz hodisa bilan bog’liq 
bo’lgan fakt va sabablarni aniqlash. 
Shoshilinch (favqulodda) yordam komandasi bilan ishlash:yong’in, baxtsiz 
hodisa va boshqa ofatlarda tez yordam beradigan yuqori malakali xodimlarni 
tashkil qilish, o’rgatish va muvofiqlashtirish. 
Atrof- muhitni muhofaza qilish: zararli moddalarning havoga suvga va 
tuproqqa o’rinsiz (yoqimsiz) chiqishiga olib keladigan xavf-xatarni tan olish 
baholash va boshqarish. 
Ergonomik tahlil va modifikatsiya (o’zgartirish):insonning fiziologik 
(psixologik) xususiyatlarini, qobiliyati (iste’dod) lari va cheklashlarni tushunish 
asosida ish o’rnini loyihalash yoki o’zgartirish. 
Yong’inga qarshi himoya: nazorat, asboblarning joylashishi va olov bostirish 
tizimi (sistemasi) dizayni bilan yong’in xavfini bartaraf qilish yoki qisqartirish. 

---

32 
Xavfni tan olish: zararlanish (shikastlanish), kasallik va moddiy zarar 
keltiradigan sharoit va harakatlarni aniqlash. 
Xavfli materiallarni boshqarish: xavfli himikatlar va boshqa zararli 
mahsulotlar baxtsiz hodisa, yong’in va odamlarning shu moddalar bilan 
zararlanishining oldini oladigan qilib saqlanishi va foydalanilishiga ishonch hosil 
qilish.