Mexanikada saqlanish qonunlari statika va gidrodinamika mexanik tebranishlar va to
m balandlikdagi minoradan jism 30 m/s tezlik bilan gorizontal
Download 1.73 Mb. Pdf ko'rish
|
fizika-10
9. 125 m balandlikdagi minoradan jism 30 m/s tezlik bilan gorizontal
yo‘nalishda otildi. Jismning uchish uzoqligini aniqlang. A) 300 m; B) 120 m; C) 240 m; D) 150 m. 10. Jism yerdan gorizontga nisbatan 30° burchak ostida 20 m/s boshlan- g‘ich tezlik bilan otildi. Boshlang‘ich tezlik vektorining gorizontal va vertikal tashkil etuvchilarini aniqlang (m/s). A) 10 va 14,1; B) 17,3 va 10; C) 14,1 va 10; D) 20 va 10. I bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar Ilmiy kuzatish Ilmiy tadqiqot metodi bo‘lib tizimli, faol, maqsadga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Gipoteza Biror-bir jarayon, hodisa haqida taxminiy aytilgan fi kr. Tajriba (eksperiment) Gipotezaning to‘g‘riligini tekshirish uchun maxsus sharoitlarda o‘tkaziladi. Model Ixchamlashgan, tartibga solingan, muhim jihatlari ajratib ko‘rsatilgan holat. Ilmiy ideallashtirish Olingan natijaga ko‘ra ideal sharoitda qanday natija chiqishini aytib berish. 26 Ilmiy nazariya Keng qamrovli hodisalarni tushuntiradigan qonunlar to‘plami. Moslik prinsipi Belgilangan chegarada yangi nazariyaning, oldingi nazariya bilan mos tushishi. Egri chiziqli tekis harakat Harakat trayektoriyasi egri chiziqdan iborat bo‘lgan, tezligining kattaligi o‘zgarmay digan, lekin yo‘nalishi trayektoriyaga urinma ravishda o‘zgara digan harakat. Harakatlarning mustaqillik prinsipi yoki superpozisiyasi Jism qatnashayotgan harakatlar mustaqil bo‘lib, ularning harakat tezligi (tezlanishi) bir-biriga bog‘liq emasligi. Yuqoriga qarab vertikal harakat Yer tortish kuchi yo‘nalishiga qarama-qarshi harakat. Harakat tenglamasi h = 0 · t – . Pastga qarab vertikal harakat Yer tortish kuchi yo‘nalishidagi harakat. Hara- kat tenglamasi h = 0 · t + . O‘zgaruvchan aylanma harakat Burchak tezligi vaqt davomida o‘zgarib turadigan aylanma harakat. Burchak tezlanish Burchak tezlik o‘zgarishining shu o‘zgarish uchun ketgan vaqtga nisbati bilan o‘lcha- nadigan kattalik . Aylana bo‘ylab tekis o‘zgaruvchan harakatda ixtiyoriy vaqtdagi burchak tezlikni aniqlash formulasi ω = ω 0 + εΔt. Tangensial tezlanish Tezlikning son qiymati o‘zgarishi tufayli hosil bo‘ladi . Egri chiziqli harakatning to‘la tezlanishi = τ + n , . 27 Friksion usulda harakatni uzatish Turli radiusli ikki g‘ildirak bir-biriga ta’sir (tegish) sirtlari orqali uzatiladigan harakat. Harakatni tasmali uzatish Harakat bir g‘ildirakdan ikkinchisiga tarang tortilgan tasma orqali uzatiladi. Harakatni tishli g‘ildiraklar orqali uzatish Har xil diametri ikkita tishli g‘ildirakning tishlarini bir-biriga kiyg‘izish orqali aylanma harakatni uzatish. Gorizontal otilgan jism ning uchish uzoqligi va yerga urilishdagi tezligi s = 0 ; = . Gorizontga burchak ostida otilgan jismning minimal tezligi min = 0 · cosα. Gorizontga burchak ostida otilgan jismning ko‘tarilish balandligi . Gorizontga burchak ostida otilgan jismning uchish vaqti t = . Gorizontga burchak ostida otilgan jismning uchish uzoqligi . Gorizontal otilgan jismning harakat trayektoriyasi tenglamasi y = h – . Gorizontga burchak osti- da otilgan jism ning harakat trayektoriyasi tenglamasi y = x · tgα – . |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling