Mundarija kirish I. Kon to‘G‘risida umumiy ma’lumot. Kon tumanini geologik va ekologik ta’rifi

IV. ASOSIY ISHLAB CHIQARISH JARAYONLARI.


4.1. Maxsus kism. Burg‘ilash uskunalarini tanlash va portlatish ishlari parametrlarini hisoblash.
Konni koplovchi tog jinslari qo‘yidagilardan iborat:
1. Kulrang-bur rangli qumoq tuproq, siniq bo‘lakli oxaktosh va sariq-kulrang qumoq tuproq hamda malla rangdagi kvars va kalsiylar.
O‘zining fizik-mexanik xususiyatidan kelib chiqib, qumoq tuproqlar II-III gruppalarga tegishli. Kon uchastkasida ularni quvvati 0 dan 4-5 metrgacha o‘zgaradi.
2. Dolomitlarva kuchli dolomitlangan mayda kristallangan oxaktoshlar, o‘zining fizik-mexanik xususiyatidan kelib chiqib VIII gruppadagi tuproqga tegishli.
Qoyali qoplovchi tog‘ jinslar quvvati 0 dan 20-21metrgacha tebranadi.
Qoyali qoplovchi tog‘ jinslani rqazib olish bo‘rg‘ilab portlatish ishlari yordamida yumshatiladi.
Qoplovchi jinslar xajmi uchastkada birinchi navbatdagi qazib olish qo‘yidagi tarzda taqsimlanadi, 4 jadvalda keltirilgan.
4Jadval

Jinslarning nomlanishi	Umumiy xajmi m^3	Yillik xajmi		Sutkali xajmi		Smenali xajmi
		o‘rtacha	maks.	o‘rtacha	maks.	o‘rtacha	maks.
Qumoq tuproqlar	26000	30000	85000	150	425	150	425
Dolomitlarva dolomitlangan oxaktoshlar	3872480	220000	250000	1100	1250	550	625

Karyerda portlovchi skvajinalarni burg‘ilash SBSH-250 uskunalari yordamida amalga oshiriladi. Skvajinalar diametri 220-250 mm.ni tashkil etadi. Skvajinalar chuqurligi prog‘onadlar balandligiga bog‘liq ravishda: N_U=10 m bo‘lganda skvajinalar chuqurligi 12 m, N_U=15 m bo‘lganda skvajinalar chuqurligi 17,5 metrga teng. Portlovchitik skvajinalarni burg‘ilashda SBSH-250uskunani o‘rtacha yillik ish unumdorligi 50 p.m./yil ga teng.

Burg‘ilash tezligi V_o berilgan shartlar uchun V_b=12 m/soat ni tashkil etadi.
SBSH-250 uskunasini ish unumdorligin aniqlash.
Q_b=[T_c-(T_p.z+T_p)]/t_o+t_v
Bu yerda, T_s, T_p.z, T_r - mos ravishda smenalar davomiyligi, tayyorlov yakunlovchi operatsiyalar. Berilgan qiymatlarni T_s, T_p.z, T_rtopishkorxonani tasdiqlangan tartibida aniqlanadi.
T_p.z +T_r=0,9-1 soat.
T_sm = 8 soat.
t_o, t_v – 1 m skvajinani burg‘ilashga ketadigan asosiy va yordamchi vaqtlar; s
t_o=1/V_b=1/12=0,0830 soat.
Bu yerda V_b - skvajina burg‘ilashda texnik tezligi, har bir uskuna modeli va burg‘ilash turi uchun aniqlanadi
V_b=12 m/soat
t_v – skvajina burg‘ilashda aniqlangan uskunalarda barcha yordamchi operatsiyalar davomiyligini o‘lchash yo‘li bilan o‘rnatiladi. SHaroshkali burg‘ilash uchun t_v=2 - 4 min; t_v= 3 min yoki 0,05 soat deb qabul qilinadi.
Q_b=[8-(0,5+0,5)]/(0,083+0,05)=52,63 m/smena. Q_b=50 m/smena deb qabul qilamiz.
Karyerlarda tog‘ jinslrani qazib olishga tayyorlash uchun portlatish usulida yumshatish skvajinali zaryadlashni qo‘llash orqali amalga oshiriladi.
Dlya EKG-5A ekskavatori uchun portlatilgan kon massasi bo‘lagini o‘rtacha diametri (d_sr), kam xarajatli ish unumdorligini ta’minlab beradi hamda qo‘yidagi formula yordamida aniqlanadi:

Bu yerda B - kovsh kengligi;
B=0,258·E= 1,2 m;
E - kovsh sig‘imi(E=5 m³).
Massivni maydalanishini zaruriy darajasi:

Bu yerda D_bm - blokli massiv (yoriqdorlik), D_bm =0,95 m.