Nazariy o`quvmashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi 1-Mavzu: Buldozerlar haqida umumiy ma`lumot

O`qitish usullari.
Tushuntirish,ko`rsatish,yo`riqnoma berish, Nazariy ko`rsatish va boshqalar.
O‘qitish metodlari	Ma’ruza/ tushuntirish/ ko’rsatma berish/ aqliy xujum
O‘qitish vositalari	Darslik, ko’rgazmalar, tarqatmalar.
O‘quv faoliyatini tashkil etish shakllari	Ommaviy, jamoaviy, guruxli, juftlikda, yakkatartibda
O‘qitish shart-sharoiti	Maxsustexnikvositalarbilanjixozlanganguruhlardaishlashgamo’ljallanganavtotransportustaxonasivachilangarlikxonasi
Qayta aloqaning usul va vositalari	Tezkor-so’rov, savol-javob, test, Nazariy ishlar, bajarilgan o‘quv topshiriqlarni baholash

O’quv fanining mashg’ulotining texnologik xaritasi

Ish bosqich lari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchi	Ta’lim oluvchi
1- bosqich . O’quv mashg’ ulotiga kirish. (15 daq.)	Tashkiliy qism: 1 O’quvchilarning davomatini tekshirish. O’quvchilarning mashg’ulotga tayyorgarligini nazorat qilish. Nazariy mashg’ulot nomi, rejasi, maqsad va kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi. Nazariy mashg’ulotning baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 5, Xavfsizlik texnikasi qoidalariga amal qilishni eslatadi.	Mashg’ulotga tayyorlanadilar Yozib oladilar Texnikasi Xavfsizligi qoidalari bilan tanishtiriladi
2- bosqich . Asosiy (205 daq.)	Kirish yo’riqnomasi (55 daq) o’quvchilar bilimi faollashtirish: Tezkor savol-javob orqali bilimlarni faollashtiradi. Yangi o’quv materiali bayoni: O’quv faniningi mavzusi bo’yicha umumiy ma’lumot beradi, ish jarayonini tushuntiradi. Joriy yo’riqnoma (135 daq) Yangi o’quv materiallar bo’yicha Nazariy mashqlar bajarish. O’quvchilarni ish joylariga taqsimlab, Nazariy ish yuzasidan yo’riqnomali texnologik xarita va mustaqil ish bajarish uchun xom ashyo tarqatiladi va ko’rsatmalar beradi. Mustaqil ishlarni bajarilishini maqsadli aylanish vaqtida o’quvchilar tomonida yo’l qo’yilgan xatolar ko’rsatiladi. Yakuniy yo’riqnoma (15 daq) Mashg’ulot tugagnidan so’ng ish joylarini talab darjasiga keltiradi. Tayyorlangan maxsulotni qabul qiladi.	Savollarda javob beradi; Mavzu rejasini yozib oladilar; Yozib oladilar Topshiriqlarni qabul qiladi va bajaradi. Bajarilgan ishlarni topshiradi. Savollarga javob beradilar;
3- bosqich . Yakuni y (20 daq.)	Yakunlash. O’quvchilarni Nazariy mashg’ulot bo’yicha baxolarini e’lon qiladi. Kelgusi kasbiy faoliyatlarida faniningda bajargan ishlarining ahamiyatiga va muhimligiga o’quvchilar e’tiborini qaratadi. Kelgusi mashg’ulaot mavzusi bilan tanishtirib, uyga vazifa beradi.	Baxolari bilan tanishadi; Topshiriqni yozib oladi:

33-Mavzu: Mashinalardan texnik foydalanish tushunchasi

Ishlab chiqarish sohalarida uzluksiz yuk tashish mashinalari, yuklagichlar, o’zi yurar qurilish kranlari, maxsus transport mashinalari va boshqa mexanizatsiyalashgan qurilish-montaj uskunalaridan iborat katta mashinalar parkidan foydalaniladi. Kimyoviy sanoat va qurilish materiallari ishlab chiqarish sohasidagi texnika taraqqiyoti mashinalar quvvatini oshirdi va tuzilishini takomillashtirish, ko’pgina mashinalarda hajmiy gidrouzatmalarni qo’llash, ularni boshqarishning avtomatlashtirish va gidrofikatsiyalash, elektron va mikroprotsessorlarni qo’llash, amalda qo’llanilayotgan bir kovshli ekskavatorlar bazasida manipulyatorlarni tashkil qilish kabi katta o’zgarishlarga olib keldi. Mavjud mashinalar parki va ularning texnik darajasi ishlab chiqarishning barcha bosqichlarini mexanizatsiyalash qurilishning intensiv rivojlanishiga, ishlab chiqarish unumdorligini oshishiga, mehnat va material resurslarini tejashga imkon beradi. Mashinalar tuzilishining murakkablashuvi va qurilish mashinalaridan foydalanishning o’sishi, mashinalar sifatini doimo yaxshilash yoki ularni uzoq vaqt kam mablag’ sarflab yuqori unumdorlikka ishlatish bilan bog’liq. Bu vazifalar mashinalardan texnik va ishlab chiqarish maqsadlarida foydalanishga oid bo’lgan tadbirlar yig’indisi bilan hal qilinadi. Mashinalardan ishlab chiqarish maqsadlarida foydalanish deganda, mashinalar turini tanlash, ularni joylashtirish va kompleks mexanizatsiyalashning texnologik sxemalarini aniqlash tushuniladi. Texnik foydalanish – bu mashinalardan foydalanishda ularning sifatini ta’minlash, mashinalarni qabul qilish, topshirish, sinash, montaj va demontaj, transportirovka qilish, saqlash va saqlashga tayyorlash, texnik qarov va ta’mirlash, zaruriy materiallar va ehtiyot qismlar bilan ta’minlash va boshqa tadbirlardan iborat butun bir tuzilmadir. Yangi mashinalar ta’mirlash yoki tiklashdan keyin, shuningdek, mashinalar bir tashkilotdan boshqa tashkilotga o’tkazilganda maxsus tekshiruv orqali qabul qilinadi. Mashinalarni qabul qilayotganda quyidagilar tekshiriladi: mashinaning maxsus hujjatlari-pasporti, undan foydalanish bo’yicha tavsiyalar va texnik tushuntirish yozuvi, hujjatlashtirilgan kitoblari (Davlat nazorati organlari nazoratidagi 215 mashinalar uchun), ularda mashinalarning ishlagan mashina-soati, o’tkazilgan texnik qarov va ta’mirlashning vaqti va turi, mashinalarning komplektligi, ehtiyot qismlar va asboblar, mashinalarning texnik holati yozilgan bo’ladi. Mashinalarning texnik holati ularning salt yurish, yuksiz va yuk bilan yurishda sinab ko’rish bilan aniqlanadi. Davlat nazorati talablari tadbiq qilinadigan mashinalar foydalanishga qabul qilish va topshirishdaMashinalar tuzilishining murakkablashuvi va qurilish mashinalaridan foydalanishning o’sishi, mashinalar sifatini doimo yaxshilash yoki ularni uzoq vaqt kam mablag’ sarflab yuqori unumdorlikka ishlatish bilan bog’liq. Bu vazifalar mashinalardan texnik va ishlab chiqarish maqsadlarida foydalanishga oid bo’lgan tadbirlar yig’indisi bilan hal qilinadi. Mashinalardan ishlab chiqarish maqsadlarida foydalanish deganda, mashinalar turini tanlash, ularni joylashtirish va kompleks mexanizatsiyalashning texnologik sxemalarini aniqlash tushuniladi. Texnik foydalanish – bu mashinalardan foydalanishda ularning sifatini ta’minlash, mashinalarni qabul qilish, topshirish, sinash, montaj va demontaj, transportirovka qilish, saqlash va saqlashga tayyorlash, texnik qarov va ta’mirlash, zaruriy materiallar va ehtiyot qismlar bilan ta’minlash va boshqa tadbirlardan iborat butun bir tuzilmadirYangi va kapital ta’mirlashdan chiqarilgan mashinalar foydalanishga topshirilishidan oldin dastlabki sinov (obkatka) dan o’tkaziladi. Sinash vaqtida detallar ma’lum darajada yeyiladi. Sinash rejimi shu mashinani tayyorlagan zavod tomonidan aniqlanadi. Sinov dastlabki paytda salt yurish holida, keyin esa ta’sir etuvchi yukni asta – sekin ko’paytirib olib boriladi. Sinovning oxirgi bosqichida mashinadan 20...25 soat mobaynida yengil rejimda foydalaniladi. Sinov tugagandan so’ng hamma mahkamlash, nazorat va sozlash ishlari olib boriladi,