O‟rganish usullari reja: Anatomiyani tekshirish usullari

bezi joylashgan, ular ham yog„ kapsulasi ichida о„ralgan bо„ladi 

26

.  

Pо‗stloq qavatda Malpigi tuguni, Shumlyanskiy-Bauman kapsulasi, buyrak piramidachalari, 

Genli qovuzlog‗i va siydik yiguvchi umumiy kanalchalar bо‗ladi. Piramidachalarning uchi teshik 

bо‗lib,  kichik  kosacha  bilan  о‗ralgan.  Sо‗rgichning  uchida  kо‗p  teshik  bо‗ladi.  Bu  teshiklar 

siydik yiguvchi umumiy yо‗lning uchidir. Kichik kosachalar voronka bо‗lib, ulardan 2-3 tasining 

qо‗shilishidan katta kosacha hosil bо‗ladi. Kagga kosachalarning yigilishidan buyrak jomi hosil 

buladi. Buyrak mikroskopda qaralganda kо‗rinadigan asosiy struktura birligi nefron deyiladi. U 

asosan  pо‗stloq  qavatda  joylashgan.  Har  bir  buyrak  kapsulasiga  qon  olib  keluvchi  arterial 

tomircha kiradi. Bu tomircha kapsula ichida koptokchalar hosil qiladigan kapillyarlarga bо‗linib, 

nefronlarning siydik kanalchalarini о‗rab oladi. Ikkinchi kapillyarlar sistemasidan о‗tadigan qon 

venoz  qoniga  aylanadi.  Arteriya  kapillyarlari  Malpigi  tugunini  hosil  qiladi.  Bu  tugun  kapsula 

bilan о‗ralgan. Har bir buyrakdan siydik yо‗li chiqadi. Siydik yо‗li uzun naychadan iborat bо‗lib, 

devori  uch  qavatdan  tuzilgan.  Siydik  yо‗lining  nastki  uchi  qovuqqa  ochiladi.  qovuq  toq  organ 

bо‗lib, unda siydik tо‗planadi. Uning hajmi 500-750 sm . Siydik chiqarish kanali muskul shilliq 

pardadan  iborat  naycha.  Siydik  kanali  о‗gil  bolalarda  odatda  jinsiy  olat  bopgchasidan  ochiladi. 

Qiz bolalarda kanalning tashqi teshigi qinga kirish yо‗lidan yuqoriroqda turadi.