Orol dengizi muammosi va uni xal qilish

1.2 Orol dengizi ]qurigan tubining hozirgi ahvoli.
Shu bilan birgalikda, ushbu inshootlarni Rixter shkalasi bo’yicha 9-10 ballik seysmik va tektonik yoriq hududda barpo etilishi mintaqa mamalakatlari uchun kuchli texnogen halokatlar keltirib chiqarishi mumkin.
Yuqoridagi xafv-xatarlarni inobatga olgan holda, O’zbekiston Respublikasi barcha manfaatdor davlatlarning roziligisiz va ular bilan kelishilmagan holda xalqaro suv havzasida yirik gidroenergetik inshootlar qurish mumkin emasligi haqidagi o’zining prinsipial mavqeini qat’iy ilgari suradi.
Xalqaro huquqiy amaliyotda nazarda tutilganidek, Rog’un va Qambarota-1 GESlarining qurilishi Amudaryo va Sirdaryoning tabiiy oqimiga, atrof-muhitga hayvonot va o’simlik dunyosiga qanday ta’sir etishi mumkinligini aniqlash maqsadida BMT shafe’ligida xolis xalqaro tekshiruvdan o’tkazilishi kerak.
Markaziy Osiyodagi transchegaraviy daryolar suv resurslaridan foydalanish bo’yicha Ozbekiston Respublikasining rasmiy mavqei BMTning 1992 yildagi “Transchegaraviy suv oqimlarni va xalqaro ko’llarni himoya qilish va ulardan foydalanish” va 1997 yildagi “Kema yurmaydigan xalqaro suv havzalaridan foydalanish huquqi to’g’risida”gi Konvensiyalari kabi xalqaro huquq me’yorlariga asoslanadi.
O’zbekistonning tabiiy resurs salohiya..
1. «Tabiiy sharoit» va «Tabiiy resurs» tushunchalarining mazmuni va mohiyati.
2. O’zbekiston Respublikasining iqtisodiy - geografik o’rni hamda tabiiy sharoitining bahosi. 
3. Mamlakatda mavjud mineral resurslar, ularning geografiyasi, ahamiyati, zaxiralari.
O’zbekiston Respublikasi Хalq talim vazirligi
Respublika bolalar kutubхonasi
Fan: Geografiya
O’zbekistonning tabiiy resurs salohiyati, ulardan oqilona foydalanish, muhofaza qilish va takror ishlab chiqarish
1. «Tabiiy sharoit» va «Tabiiy resurs» tushunchalarining mazmuni va mohiyati.
«Tabiiy sharoit» va «Tabiiy resurs» keng qo’llaniladigan tushunchalar qatoriga kiradi.
«Tabiiy sharoit» - biron bir ob’ektga aloqador bo’lgan tabiatning barcha jihatlarini o’ziga qamrab olgan bo’lib, juda keng ma’noga ega tushuncha. Mantiqiy yondashuv sharoit nimaga taalluqli ekanligini aniq ko’rsatilishini, ya’ni «sanoatni rivojlantirishning tabiiy sharoiti», «dehqonchilikni rivojlantirishning tabiiy sharoiti», «temir yo’l qurilishining tabiiy sharoti», «inson hayotiy faoliyatining tabiiy sharoiti» va h.k. tarzda ifodalashni talab qiladi. Demak, «tabiiy sharoit» tushunchasini insonni qandaydir faoliyati bilan uzviy bog’liq holda tahlil etish maqsadga muvofiqdir.
«Tabiiy resurslar» tushunchasi «tabiiy sharoit» tushunchasiga nisbatan tor ma’noga ega bo’lib, u tabiat bilan inson faoliyati o’rtasidagi aloqani bevosita ifodalaydi.
«Tabiiy sharoit» va «tabiiy resurslar» tushunchalari iqtisodiy kategoriyalardir. Shu bilan birga tabiatning moddiy elementlari bo’lgan «tabiiy sharoit» va «tabiiy resurslar»ning shakllanishi, o’zgarishi va joylashishi tabiat taraqqiyotining ob’ektiv qonuniyatlari asosida amalga oshadi.
Inson hayoti va faoliyatida juda muhim ahamiyat kasb etuvchi tabiat elementlari ikki asosiy guruhga: moddiy ishlab chiqarish jarayonida bevosita ishtirok etuvchi (tabiiy resurslar) va qolgan barcha (tabiiy sharoit) elementlarga bo’linadi. Aniqroq qilb aytganda, «tabiiy sharoit»ga tabiatning barcha elementlari kiradi.