O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy tа’lim fan vа innovatsiyalar vаzirligi abu rayhon beruniy nоmidаgi

II BOB 7 Segmentli indikatorlar tuzilishi, segmentlarining bog'lanishi va suv satxi indikatorining asosiy tuzilishi
2.1. 7 segmentli indikatorlar va Suv satxi indikatorining asosiy tuzilishi
7 segmentli indikatorlar, raqamlarni va harflarni ko'rsatish uchun ishlatiladigan LED (yorug'likli) ekranlardir. Ular yig'indisi yoki qurilmasiga qarab, bir necha segmentdan iborat bo'ladi. Har bir segment esa bitta yorug'lik emitterdi (LED) va uchta elektrik kontakt bilan bog'langan bo'ladi. Ular quyidagi tartibda nomlanadi:
F | | B -G- E | | C --- D
Segmentlar A, B, C, D, E, F va G hisoblanadi va ulardan har biri 7 segmentli indikatorning belgilashini ifodalaydi.
Bu segmentlarni boshqarish uchun kerakli elektrik mazmuni quyidagicha bo'ladi:
Ustunlar (anodes) va qatolar (cathodes): 7 segmentli indikatorda har bir segmentning anodi (ustuni) va katodi (qatosi) bo'ladi. Ustunlar (anodes) bilan bog'langan segmentlarga ta'minlovchi elektrik voltajini boshqarish uchun katodlarga bog'langan elektrik potensiali (GND) kerak bo'ladi.
Mikrokontroller yoki boshqa boshqaruvchilar: 7 segmentli indikatorlarni boshqarish uchun mikrokontroller yoki boshqa boshqaruvchilar ishlatiladi. Mikrokontroller orqali boshqaruvchi segmentlarga mos signalni beradi, ya'ni ularni yorug'likni yoqish yoki o'chirish uchun yo'naltiradi.
Segmentlarni boshqarish: Har bir segmentni boshqarish uchun boshqaruvchilar binosi ustun bilan bog'langan to'g'ri pinlarga ulanadi. Bunday pinlar tomonidan kelgan bog'lanish bilan, mos segment yorug'lik bilan yorug'likning yurishini ko'rsatadi.
Segmentlarni to'g'ri ko'rsatish uchun, boshqaruvchilar tomonidan mos segmentlarga mos signal beriladi. Ular raqam yoki harfni tasvir etadigan belgilash rejalarini yaratish uchun mos segmentlarga mos yorug'liklar berish bilan o'zaro aloqada bo'ladi.
Bundan tashqari, 7 segmentli indikatorlarni boshqarish uchun ularga moslatilgan elektrik loyihalarni tuzish talab etiladi. Bunda to'g'ri pinlar, boshqaruvchilar va muvaffaqiyatli belgilash uchun mos algoritma va dasturlar ishlatiladi.
Suv satxi indikatori, suv darajasini ko'rsatish uchun ishlatiladigan bir turi elektronik indikatorlardir. Bu indikatorlar suv darajasini sonli yoki grafik ko'rinishda namoyish etish uchun qurilgan.
Suv satxi indikatorining asosiy tuzilishi quyidagicha bo'ladi:
Sensor: Suv darajasini o'qish uchun biror turdagi suv sensori ishlatiladi. Bu sensor, suvning darajasini o'qish uchun suvning elektrik, optik yoki boshqa fizikaviy xususiyatlari asosida ishlaydi.
Mikrokontroller: Suv satxi indikatorini boshqarish uchun mikrokontroller yoki boshqa boshqaruvchi qurilma ishlatiladi. Mikrokontroller suv sensoridan olingan ma'lumotlarni qabul qiladi va uni belgilash uchun loyihalangan algoritma asosida ishlaydi.
7-segment indikator: Suv darajasini ko'rsatish uchun bir yoki bir nechta 7-segment indikatorlar ishlatiladi. Ular suv darajasini raqamlar yoki simvollar ko'rinishida namoyish etish uchun mos segmentlarga mos yorug'liklar beradigan LED ekranlardir.
Boshqa komponentlar: Suv satxi indikatori uchun zarur bo'lgan boshqa komponentlar, masalan, rezistorlar, kondensatorlar, tranzistorlar va qo'shimcha boshqaruvchilar, loyihalash imkonini ta'minlayadigan modullar va boshqalar ishlatiladi.
Suv satxi indikatori normal holda suv darajasini o'qib, uni raqamlar yoki simvollar ko'rinishida belgilash orqali foydalanuvchiga namoyon etadi. Bu usulda, mikrokontroller suv darajasini sensor bilan o'qib olingan ma'lumotlar asosida belgilash algoritmasini amalga oshiradi va 7-segment indikatorlarga mos belgilashni beradi. Natijada, foydalanuvchi suv darajasini ko'ra olishi mumkin.
Suv satxi indikatorlarining tarkibi va boshqarish usullari model va tuzilishiga qarab o'zgaradi. Shuning uchun ma'lumotnoma, indikatorning ishlab chiqaruvchisi tomonidan taqdim etilgan dokumentatsiyalarni o'rganish va unga muvofiq ravishda amal qilish tavsiya etiladi.
7 segmentli indikatorlar: 7 segmentli indikatorlar, raqamlarni va harflarni belgilash uchun ishlatiladigan bir turi elektronik ekranlardir. Ularni ko'rish uchun LED (yorug'likli) yoki LCD (likuid kristall) texnologiyalari ishlatilishi mumkin. 7 segmentli indikatorlar bir matritsani o'zgartirish orqali belgilashni namoyish etadilar. Segmentlar A, B, C, D, E, F va G bo'lib, har biri bitta raqam yoki harf belgilaydi.
Suv satxi indikatori, suv darajasini belgilash uchun 7 segmentli indikatorlardan foydalanadi. Ularning asosiy tuzilishi quyidagicha bo'ladi:
Suv sensori: Suv darajasini o'qish uchun suv sensori, masalan, termodatchik (temperature sensor) yoki bo'shliq sensori (float switch) ishlatiladi. Bu sensor suv darajasini o'qib, elektrik sinyalini generatsiya qiladi va uni mikrokontrollerga o'tkazadi.
Mikrokontroller: Mikrokontroller suv sensoridan kelgan ma'lumotlarni qabul qiladi va ulardan foydalanib suv darajasini belgilash uchun belgilash algoritmasini bajaradi. Ular segmentlarga mos belgilash signalini yuboradi.
7-segment indikator: Suv satxi indikatori uchun bir yoki bir nechta 7 segmentli indikatorlar ishlatiladi. Mikrokontroller tomonidan yuboriladigan belgilash sinyali, segmentlarga mos yorug'liklarni beradi va suv darajasini raqamlar yoki simvollar ko'rinishida ko'rsatish mumkin bo'ladi.
Boshqa komponentlar: Suv satxi indikatorining tuzilishi boshqa komponentlar, masalan, rezistorlar, kondensatorlar, tranzistorlar, boshqaruvchilar, modullar va boshqalar bilan ham bog'liq bo'lishi mumkin. Bu komponentlar suv darajasini o'qib olish, belgilash algoritmasini amalga oshirish, elektrik mazmunini boshqarish va qurilmani ishga tushirish uchun ishlatiladi.
Suv satxi indikatorlarining tuzilishi va bog'lanishi tizimi model va tuzilishiga qarab o'zgarishi mumkin. Ularning boshqarish usuli va qo'llanish xususiyatlari ham modellardan asosiy ravishda farq qiladi.