O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti asqarova dilorom qurbonovna
Download 2.88 Mb. Pdf ko'rish
|
Математик тасаввурларни шакллантириш
- Bu sahifa navigatsiya:
- Topshiriqlar
|
Nazorat savollari:
1.Turli maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tushunchalarini shakllantirishda tuzatish ishlarini olib borish qanday amalga oshiriladi? 148 2.Maktabgacha ta’lim tashkilotida matematika bo‘yicha ishlarni rejalashtirish qanday amalga oshiriladi? Topshiriqlar: Maktabgacha ta’lim tashkilotida matematika bo‘yicha ishlarni rejalashtirishga oid pedagogik masalalar tuzing, izohlang Adabiyotlar: 1.Hasanboyeva.O.U. va boshqalar. Maktabgacha ta’lim pedagogikasi. –T.: Ilm ziyo, 2006. 2. Бикбаева Н.У., Ибрагимова З.И., Қосимова Х.И. Мактабгача тарбия ёшидаги болаларда элементар математик тасаввурларни шакллантириш. – Т.: Ўқитувчи, 1995 й. 3. Jumayev M. Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish metodikasi va nazariyasi. – T., 2007. 4. Михайлова А., Носова Э. Д., Столяр А. А., Полякова М. Н., Вербенец А. М.Теории и технологии математического развития детей дошкольного возраста. – Издателство «Детсво-пресс». Санкт-петербург , 2008. MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTI DIREKTORI VA KATTA TARBIYACHINING O‘RNI Tayanch so‘z va iboralar: mudira, kata tarbiyachi, ta’lim-tarbiyaviy ish, metodik rahbarlik, faollashtirish, maqsadga yo‘llash, o‘z-o‘zini boshqarish, metodik ish shakllari. Maktabgacha ta’lim tashkiloti direktori va katta tarbiyachisiga qo‘yiladigan talablar. O‘zbekiston maktabgacha ta’lim tashkilotining mudira va katta tarbiyachilarining, tarbiyachilar hamda bolalar bilan ishlashdagi roli juda katta ahamiyatga egadir. Katta tarbiyachining lavozim va vazifalari O’zbekiston Respublikasi “Maktabgacha ta’lim va tarbiya to’g’risida”gi qonunda belgilab berilgan. 149 Katta tarbiyachi maktabgacha ta`lim tashkilotidagi ta’lim-tarbiyaviy ishga metodik rahbarlikni amalga oshiradi. Bolalarni ta’lim-tarbiyasiga qoyilgan minimal talablarni bajarilishini ta’minlaydi va nazorat qiladi, ta’lim-tarbiyaviy ishning to‘g‘ri uyushtirilishi uchun javobgar, ilg‘or pedagogik tajribani o‘rganadi, umumlashtiradi va tarqatadi, pedagogik kengashda ko‘rib chiqish uchun zarur materiallarni tayyorlaydi, maktabgacha ta`lim tashkilotidagi metodik kabinet ishini tashkil qiladi, bolalarning yoshlariga muvofiq pedagogik qo‘llanmalar va o‘yinchoqlarni tanlaydi. Ota-onalar o‘rtasida pedagogik bilimlarni targ‘ib qilish, turli yosh guruhlari tarbiyachilari, shuningdek maktabgacha ta`lim tashkiloti va maktab ishida ketma- ketlilikni ta’minlash bo‘yicha ishni uyushtiradi. Katta tarbiyachi oliy pedagogik ma’lumotga (maktabgacha pedagogika fakulteti) ega bo‘lgan yoki o‘rta pedagogik (maktabgacha bo‘limi) ma’lumotga va kamida 3 yil pedagoglik stajiga ega bo‘lgan eng yaxshi tarbiyachilardan tayinlanadi. O‘z kasbining hurmatini qozonishi va ularga o‘z vazifalarini muvaffaqiyatli bajarishlarida yordam berish uchun katta tarbiyachi qanday rahbarlik sifatlariga ega bo‘lishi kerak? Katta tarbiyachi faqat yaxshi nazariy tayyorgarlikkagina emas, balki bilimlarni amalda qo‘llash ko‘nikmasiga ham ega bo‘lishi zarur. Bunday ko‘nikmasiz butun ish qat`iy ilmiy asosda qurilgan, bola psixologiyasini chuqur bilishni nazarda tutadigan zamonaviy maktabgacha ta`lim tashkilotida ishlab bo‘lmaydi. U fanning turli sohalari, madaniyat, san`at, etikadan keng xabardor bo‘lishi kerak. Tajribali katta tarbiyachining tashabbuskorligi va ishga ijodiy yondashishi g‘oyalarni umumlashtira bilish, maqsadga muvofiq ishlash, har bir tarbiyachining imkoniyat va qobiliyatlarini hisobga olishga qarab farqlanadi. U pedagoglar bilan maslahatlashadi, jamoatchilik fikri, hamkasblarining tanqidiy mulohazalari va takliflariga hushyorlik bilan quloq soladi, ularning tajriba va bilimlaridan foydalanadi, tarbiyachi ishidagi muvaffaqiyatni o‘z vaqtida qo‘llab-quvvatlaydi. Uning yutuqlarini ommalashtiradi. Maqtov va ma’qullash pedagoglarning o‘z 150 tajribalari, fikr va hissiyotlarini hamkasblari bilan o‘rtoqlashish ishtiyoqini tug‘diradi. Katta tarbiyachi talablarni qo‘yishda talabchan va qat`iy bo‘lishi kerak. Rahbarning o‘ziga bo‘ysunuvchilar bilan muloqotning emotsional-irodaviy tomonini ifodalovchi bu sifatlar rahbarlik uslubining muhim xislati — talabchanlikni hosil qiladi. Yuksak talabchanlikni sezgirlik, xayrixohlik, odamlarga hurmat bilan birga qo‘shib olib borish zarur. Talabchanlik — bu qattiqo‘llik degan gap emas. Buyruqlar, qattiq tanbehlar, hayfsanlarning foydasidan ko‘ra zarari ko‘proq va bu, odatda, rahbarning kuchliligidan emas, balki zaifligidan dalolat bepadi. Katta tarbiyachining muhim sifatlardan biri tadbirkorlikni har xil tipdagi kishilarga ularning bilimlari, madaniyati, tarbiyalanganlik darajalarini, temperament va xarakterlarini hisobga olib yondasha bilishidir. Maktabgacha ta`lim tashkilotining qandayligini uning tarbiyachilari jamoasi ko‘rsatib turadi. Jamoani yaratadigan, uni jipslashtiradigan, ishga layoqatli kuchga aylantiradiganlar mudira va katta tarbiyachidir. Yaxshi jamoada nizoli vaziyatlar ishbilarmonlik bilan, takabburona tanbehlarsiz hal qilinadi. Ma’lumki, odoblilik shaxsning o‘zini tuta bilishi, emotsional vazminligi bilan bog‘liqdir. Rahbarning obro‘sini hech bir narsa manmanlik, bag‘ritoshlik, ma’naviy, etik madaniyatning tanqisligi, o‘ziga va qo‘l ostidigilarga talabchanlik, so‘z bilan ish o‘rtasidagi uzilish to‘kkandek to‘kolmaydi. Hap qanday talab — ko‘rsatma yoki maslahat, mulohaza yoki xatti-harakat tajribali rahbarda doimo amaliy xarakter kasb etadi. U xatto jahli chiqqan vaqtda ham ovozini ko‘tarishdan o‘zini tiyadi. Talabchanlik har bir kishiga hurmat bilan olib borilgan, va o‘ziga talabchan bo‘lish namunasi bilan mustahkamlangan hollardagina samarali bo‘ladi. Xushmuomala, nazokatli rahbar boshchilik qilgan pedagoglar jamoasida uning baholari, ko‘rsatmalari, muomala ohangida alohida sezgirlik tarkib topishi qayd etilgan. Maktabgacha ta’lim tashkiloti ta’lim-tarbiyaviy faoliyatining samaradorligi, uning obro‘si ko‘p jihatdan pedagoglar jamoasining jipslashganligiga, eng avvalo 151 butun maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbar yadrosida birlik va o‘zaro tushunishning mavjudligiga bog‘liq bo‘ladi. Direktor va katta tarbiyachining boshqaruvchilik vazifasi umumiy va o‘ziga xos vazifalarga bo‘linadi. Masalan, rahbarning asosiy va umumiy vazifasi maktabgacha ta`lim tashkilotida ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishdir. Umumiy vazifalarga tarbiyachilar jamoasini uyushtirish, jipslashtirish, uning faoliyatini faollashtirish, maqsadga yo‘llash, o‘z-o‘zini boshqarish, nazorat qilishni rivojlantirish kiradi. O‘ziga xos vazifalarga esa tarbiyachilarning kasb-hunar malakalarini oshirish, metodik ishni tashkil qilish, pedagogik hujjatlarni yuritish kiradi. Bu vazifalarni bajarish katta tarbiyachi va MTTning mudiri o‘rtasida aniq taqsimlangan va kelishib olingan bo‘lishi kerak. Kelishilgan harakatlar ma’lum masaalalarni hal qilishda duch kelinadigan qiyinchiliklarni bartaraf etishda barchaga yordam beradi. Amaliyot ko‘rsatishicha, operativ masalalar: ishni rejalashtirish, nazoratni amalga oshirish, pedagogik kengash, konsultatsiyalarni o‘gkazish, buyruqlar, ko‘rsatmalar berish va hokazolar osonroq hal qilinadi, takkabburlik, yengillik va ta’sirchanlik, insoniy xatti- harakatlar sabablarini tushuna bilmaslik, kishilardagi afzalliklardan ko‘ra ularning nuqsonlarini sezishga moyillik — bularning barchasi rahbarlikdagi qoralanadigan uslubning asosiy belgilaridir. Mana shuning uchun ham pedagogik eruditsiya, yuksak ma’suliyat hissi, g‘oyaviy ma’naviy e`tiqod haqiqiy rahbarning qimmatli xislatlari hisoblanadi. Download 2.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|