O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti falsafa kafedrasi

Tayanch iboralarining izohli lo’g’ati: 
 
Axloq – arabcha hulq so’zining ko’pchilik, lotincha «mores» so’zidan olingan bo’lib, odob, atvor, fe‘l degan 
ma‘nolarni anglatadi. Moral ruscha so’z bo’lib, axloq degan ma‘noni bildiradi. 
Axloqshunoslik – axloqning kelib chiqishi va mohiyatini, kishilik jamiyatdagi axloqiy munosabatlarini o’rganadigan 
fan. 
Biosfera - 
yunoncha so’z bo’lib, o’zbekcha «hayot shari» degan ma‘noni anglatadi. 
Biologik axloqshunoslik – tabobat muammosi biologik muammoga aylanishi, sun‘iy yurak, sun‘iy buyrakni 
kuyilishi.
Determinizm – (lat.determinare-belgimoq) – barcha hodisalarning umumiy, qonuniyatli aloqadorligi, sababli o’zaro 
bog’liqligi haqidagi ta‘limot. 
Ideal - (yunoncha «idea» tarz, obraz, tushunchalar, birma-bir narsada namuna, kamolot, ayrim kishilarning, 
guruhlarning intilishi va hatti-harakatini belgilaydigan oliy maqsad).
Imon - (arab- ishonch, e‘tikod) – islom dinida uning aqidalariga – Olloxga, Muhammadga va ilohiy hisoblangan 
kitoblarga, taqdirga, oxiratga ishonish. 
Indeterminizm – (lat - inkor) – hodisalar o’rtasida biroq bir aloqa borligini inkor etadi. Ularga olamda xech qanday
tartib yo’q va unda (boshboshdoklik) hukm suradi. Bunda inson o’z xoxishiga harakat qiladi, uning harakatlari aslo xech bir 
sababga bog’liq emas, degan mantiqiy xulosa chiqaradi. 
Kategoriyalar - (yunoncha – ta‘rif berish, fikr aytish) – ob‘ektiv reallikdan hodisalarning asosiy xususiyatlari va 
qonuniyatlari aks ettiradilar va davrning ilmiy-nazariy tafakkurini harakterini belgilab beradigan umumiy tushunchalardir.
Monizm – (yunoncha monos – bir, yagona) falsafiy printsip bo’lib, bu printsipga ko’ra butun mavjudot o’z negizi 
bilan yagondir, bir manbaga egadir. 
Mafkura – arabcha – nuqtai nazar va e‘tiqodlar tizimi, majmui. 
Ma‘naviyat – arabcha – ma‘nolar majmui.