13 maruza: Maxsus yog‘och qurilmalar to‘g‘risida ma’lumot.
Maxsus yog‘och qo‘rilmalar turiga tartqili machtalar, minoralar ko‘priklar, osma
ko‘priklar, havozalar, gumbazsimon qoliplar kiradi.
Tortqili machtalar aloqa va elektr tarmoqlari uchun tayanch vazifasini, minoralar
radio-televizor tarmoqlari
uchun turli minoralar, yoritish va ko‘zatish minoralari
vazifasini bajaradi. Siloslar esa mineral o‘g‘itlar
va chorvachilik uchun zarur
bo‘lgan em xashak saqlash qurilmalari sifatida foydalanilsa, havoza va
tumbazsimon
qoliplar temirbeton, tosh qurilmalar tayyorlashda va qurishda keng
qo‘llaniladi.
Tortqili machtalar, yog‘och minoralar va siloslar.
Tortqili machtalarning balandligi 90 m va yuqori bo‘lishi mumkin.
Ular bir va
ko‘p elementlardan tashkil topgan bo‘lishi mumkin. Bir elementli machtaning
balandligi 40 m gacha bo‘lib umumiy ko‘rinishi qo‘yidagicha bo‘ladi (11.1-rasm).
a)
b)
v)
13.1-rasm. Bir elementli machtalar: a) machta sxemasi; b) bir va to‘rt elementli
machta rejasi; v) tugun sxemasi.
Machta tanasining diametri 30 sm. gacha uzunligi 12 m. gacha bo‘lgan yumoloq
yog‘och materiallardan tayyorlanadi. Tortqilar sifatida po‘lat
troslardan
foydalanadi. Tortqilar anker elementlariga maxsus kompensatorlar (vintli) bilan
biriktiriladi va bir necha konstruktiv tugunlari bo‘lganligi sababli,
burchaklarini
biriktirishda zamonaviy elimlangan metall sterjenli birikmalardan foydalanish katta
iqtisodiy samara beradi.
Siloslarda ichki bosim ta’sirida maksimal eguvchi moment va bo‘ylama kuch
paydo bo‘ladi va uning qiymati quyidagi formula bilan aniqlanadi.
М
q
l
2
;
N
q
l
;
12
2
Do'stlaringiz bilan baham: