O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta‘lim vazirligi

Jismoniy  tarbiya  mashg`ulotlari  bo`yicha  tibbiy  guruxlar.  Bolalarning 

jismoniy  tarbiya  mashg`ulotlari  avvalo  ularning  sog`liq  xolatlariga  bog`liq. 

Bolaning  jismoniy  tayyorgarligiga  baho  berish  uchun  birinchi  navbatda  uning 

funksional  rivojlanganligi  (yurak  qisqarishlari  chastotasi,  AB,  nafas  chastotasi, 

O`HS,  panjalar  kuchi),  yosh  standartlari  ko`rsatkichlariga  taqqoslanib  jismoniy 

rivojlanganligiga  baho  beriladi;  jismoniy  tayyorgarlikni  aniqlash  uchun  20  marta 

o`tirib  turiladigan  funksional  sinama  o`tkaziladi.  Olingan sog`liq ko`rsatkichlarini 

taxlil qilib va ularni anamnez bilan to`ldirib (necha marta kasal bo`lganligi va og`ir 

yengilligi sog`liq guruxi va fizkultura bo`yicha guruhlar aniqlanadi.) 

---

 

19 

Maktablar,  Litseylar,  kollejlarda  fizkultura  mashqlari  uchun  uchta  tibbiy 

guruxlar belgilangan. Bu asosiy tayyorlov va maxsus guruxlardir.  

 1.  Asosiy  guruh.  Bu  guruxda  asosiy  rivojlanishi  va  sog`liq  xolatida 

chetlanishlari juda kam, yetarlicha jismoniy tayyorlangan bolalar shug`ullanishlari 

mumkin.  Ular  uchun  jismoniy  tarbiya  dasturi  bo`yicha  to`liq  xajmda 

mashg`ulotlarda, 

sport 

seksiyalarida 

trenirovkalarda 

qatnashish, 

sport 

musobaqalarida  ishtirok  etishga  ruxsat  etiladi.  Bular  birinchi  sog`liq  guruxiga 

kiradigan, yani amalda sog`lom bolalardir.  

2. 

Tayyorlov  guruxi.  Bu  guruxga  jismoniy  rivojlanishi  va  sog`lig`i 

holatida  ozmi-  ko`pmi  chetlanishlar  bo`lgan,  jiddiy  funksional  buzilishlar 

bo`lmagan,  biroq  jismoniy  tayyorgarlik  darajasi  yetarlicha  bo`lmagan  bolalar 

kiradi.  Bunday  bolalarga  yuklamalar  pasaytirilgan  jismoniy  tarbiya  dasturi 

bo`yicha  mashg`ulotlar  tavsiya  qilinadi.  Bu  bolalar  sog`liq  guruxini  tashkil  qiladi 

(sog`liq  tomonidan  morfofunksional  tabiatdagi  ko`p  bo`lmagan  chetlanishlar 

bolalar. ) Sog`lomlashgan va jismoniy tayyorgarligi yaxshilangan sayin bu bolalar 

keyinchalik  asosiy  guruxda,  ularga  tavsiya  qilinadigan  sport  turlari  bilan 

shug`ullanishlari mumkin.  

1. 

Mahsus gurux. Sog`liq xolatda odatdagi maktab dasturini bajarishga 

xalal  bermaydigan  doimiy  yoki  vaqtinchalik  talaygina  chetlanishlari  bo`lgan 

bolalarga  davolash  va  to`g`rilovchi  gimnastika  zarur.  Ular  umumiy  guruxlarda 

fizkultura  bilan  shug`ullanmasliklar  kerak  .  Bunday  bolalar  III  sog`liq  guruhini 

tashkil qiladilar.  

Tayanch  –  harakat  apparatining  ro`y-rost  buzilishlarida  (falajlar,  parezlar  va 

x. k.) 

Shunigdek  har  qanday  tabiatdagi  birmuncha  jiddiy  buzilishlarda  (maxsus  B 

gurux)  bolalar  poliklinikalarida  yoki  vrachlik  fizkulturasi  mashg`ulotlarini 

o`tkazishi zarur.  

Bolalar  maktabga  endi  keladigan  6-7  yoshida  jismoniy  tarbiya  va  sportning 

vazifalari turli hil harakatlarni takomillashtirish, qomatni shaikllantririshdan iborat 

---

 

20 

bo`ladi.  Ilk  go`daklik  davridan  fizkultura  bilan  oshno  bo`lgan  bola  maktabga 

birmuncha quvvatli va tetik bo`lib keladi.