O'zbekiston respublikasi profi universitety

Statistik glazomer - harakatsiz turgan predmetlarning razmerini, 
ularning harakatsiz turgan kuzatuvchidan uzoqligini aniqlash. 
Dinamik glazomer - odamning harakatlanayotgan predmetlarning 
nisbatini, ularning tezligi va ular o'rtasidagi masofani aniqlash qobiliyatidir. 
Dinamik glazomer jabrlanuvchilar, guvohlar va ayblanuvchilarning voqea sodir 
etilgan vaziyatda ob'ektlarning yo'nalish va harakat tezligi haqida bergan 
ma'lumotlarini baholashda muhim ahamiyatga ega.
а 
b 
v 
g 
d 

ye
33-rasm. 
a - predmetning yuqori qismi va vertikal liniyalarni orttirib boholash 
illyuziyasi; b - yaxlit narsa xususiyatini uning qismlariga ko'chirish illyuziyasi. Bir xil chiziqlar 
katta shakllarda kattadek tuyilishi illyuziyasi; v-kontrast illyuziyasi, ikkalasi ham aslida teng 
bo'lsada, chapdagi doira o'ngdagisidan kattaga o'xshab tuyiladi; g – kattaligiga ko'ra bir xil 
bo'lgan predmetlar idrok etish maydonida katta yoki kichikdek tuyiladi; d - boshqa liniyalar 
ta'siri ostida ikki parallel chiziqlarning parallel ekanligining buzilishi; ye - irradiatsiya illyuziyasi 
- yorqinroq tasvirlar yaqinga o'xshab tuyiladi

---

140 
Eng mayda (kichik) predmetlarni ham ko'ra olish qobiliyati ko'rish 
o'tkirligi deyiladi. Ko'rish o'tkirligi mazkur masofadan farqlash mumkin bo'lgan 
ikki nuqta oralig'idagi minimal oraliq, farq bilan aniqlanadi. Ko'rish darajasi 
normal bo'lgan odamlar 100 m masofadagi 3 sm ga farq qiladigan predmetlar 
farqini ajrata oladilar. Bunday holatda farqlanayotgan ob'ektlarning burchak 
razmeri bir burchak minutiga teng bo'ladi. Bu esa ko'rish o'tkirligining birligi 
hisoblanadi. 
Ko'rish o'tkirligi predmet bilan oldindan tanish bo'lish, uni ko'rish 
maydonida kutish ob'ektning rangli bo'yalganligi, ob'ektlar va shakllar o'rtasidagi 
kontrastlar, ko'rish stimulining ijobiy ta'siri kabilarga bog'liq bo'ladi. Ko'rish 
o'tkirligi ob'ektni yoritilganligining ortishi bilan kuchayadi va tananing tebranishi, 
qimirlashi tufayli ob'ektni burchak tezligining ortishi bilan pasayadi.