Riskchegaralariva sug„urtalash

Birjadan tashqari instrumentlar

Birjadan tashqari chetlab oʻtish vositalari toʻg‗ridan-toʻg‗ri yoki diler orqali tomonlar oʻrtasidagi aloqa orqali qoʻllaniladi. Bunga forvard shartnomalari va svoplar kiradi. Bu erda afzallik - tovar turlari, ularning hajmi va etkazib berish vaqtlari boʻyicha cheklovlarning yoʻqligi (hamma narsa tomonlar oʻzaro kelishgan holda yoki dilerning vositachisi orqali boʻladi). Bu erda yana koʻplab kamchiliklar mavjud, ularning asosiylariga quyidagilar kiradi: nisbatan yuqori qoʻshimcha xarajatlar, past likvidlik, tomonlardan birining oʻz majburiyatlarini bajarmaganlikriski.

Forvard shartnomalari

Forvard yoki forvard shartnomalar - bu ikki tomon oʻrtasida bittasi boshqasiga, asosiy aktivni (bitimning predmeti boʻlgan) belgilangan miqdorda, belgilangan vaqtda va belgilangan narxda etkazib beradigan bitim.Birja tovarlari, fond bozori vositalari va valyuta bozoridagi vositalar forvard uchun asosiy aktiv boʻlib xizmat qilishi mumkin. Eng koʻp ishlatiladigan tovarlar (ishlab chiqarish va
sanoat maqsadlari uchun) va valyuta forvardlari (ma‘lum miqdordagi valyutani ma‘lum sanaga etkazib berishni oʻz ichiga olgan).Barcha forvordlar etkazib berish va hisob-kitoblarga boʻlinadi. Etkazib beriladigan - asosiy aktivning haqiqiy etkazib berilishini oʻz zimmasiga oling, hisoblanganlar esa forvard shartnomasida koʻrsatilgan narx bilan forvard ijro sanasidagi real bozor narxi oʻrtasidagi farqni toʻlashni oʻz ichiga oladi.

Svoplar (almashtirishlar)

Svoplar shartnomalar boʻlib, unga binoan asosiy aktiv oldindan belgilangan narx boʻyicha keyinchalik qayta sotib olish majburiyati bilan sotiladi. Forvard singari, svop ham birjadan tashqari moliyaviy vositadir va shuning uchun shartlarning aniq standartlashuvi mavjud emas. Asosiy aktivni xedjirovka qilish turiga qarab quyidagi svop turlari ajratiladi:
Foiz stavkasini almashtirish; Valyuta svopi;
Birja almashtirish; Tovarlarni almashtirish.

Asosiy tayanch tushunchalar

Moliyaviy risk,risk chegarasi,xedjirlash,investor,venchur,foyda,spekulyasiya,kredit,foyda, foiz,valyuta,fond,sug‗urta,portfel,prinsip,divesifikatsiya,limit,investor, franshizm.

Takrorlash uchun savollar

1. 
   Moliyaviy risk nima?
   
2. 
   Toza risk nima?
   
3. 
   Spekulyativ risk nima?
   
4. 
   Moliyaviy risk turlarini tushintirib bering.
   
5. 
   Risklardan saqlanish deganda nimani tushinasiz?
   
6. 
   Risk darajasini pasaytirish deganda nimani tushinasiz?
   
7. 
   Risk darajasini pasaytirish prinsiplari nimalardan iborat?
   
8. 
   Risk darajasini pasaytirish usullarini aytib bering.
   
9. 
   Sug‗urtalash nima?
   
10. 
    Xedjerlash nima?