Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarish

8.6. Tijorat banklarni kredit portfelini boshqarish usullari

Tijorat banklari kredit portfelini boshqarishda quyidagi usullardan foydalaniladi:

• 
  diversifikatsiyalash usuli;
  

• 
  kreditlarni restruktizatsiyalash usuli;
  

• 
  zahiralar shakllantirish usuli;
  

• 
  muddati oʻtgan kreditlar va foizlarni balansdan chiqarish usuli.
  

95
Restrukturizatsiya qilingan kreditlar - qarzdorni moliyaviy ahvoli yomonlashishi sababli toʻlovni dastlabki shartlari oʻzgargan kreditlar. Agarda bank tomonidan quyidagi amallarni hech boʻlmaganda bittasi bajarilsa, kredit restrukturizatsiyalangan hisoblanadi:

• 
  foiz stavkasini kamaytirilishi yoki hisoblangan foizlarni undirib olinmasligi;
  

• 
  asosiy qarzni kamaytirilishi yoki undan qisman voz kechilishi;
  

• 
  foizlar va (yoki) asosiy qarzga doir toʻlovlarni bir qismi yoki barchasidan voz kechilishi;
  

• 
  aktivni asosiy va (yoki) foizlarini toʻlash muddati kechiktirilishi yoki uzaytirilishi;
  

*qarz oluvchi va (yoki) taʻminot turining oʻzgartirilishi.

Aktivlarning quyida keltirilgan asosiy shartlaridan hech boʻlmaganda bittasi oʻzgartirilgan boʻlsa, ularni shartlari qayta koʻrib chiqilgan aktivlar deb hisoblanadi:

- foiz stavkasini pasaytirilishi, Markaziy bankni qayta moliyalash stavkasi pasayishi munosabati bilan foiz stavkasini pasaytirish holatlari bundan mustasno;

- asosiy qarzni kamaytirilishi yoki undan qisman voz kechilishi;

- foizlar va (yoki) asosiy qarzga doir toʻlovlarni bir qismi yoki barchasidan voz kechilishi;

• 
  aktivni asosiy va (yoki) foizlarini toʻlash muddati kechiktirilishi yoki uzaytirilishi;
  

- qarz oluvchi va (yoki) taʻminot turini oʻzgartirilishi, kreditni bir qismi qaytarilganligi munosabati bilan taʻminotdan chiqarilgan holatlar bundan mustasno.